- Rejestracja wyrobów akcyzowych
- Posiadanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej a obowiązki w podatku akcyzowym
- Czynności podlegające opodatkowaniu akcyzie od energii elektrycznej
- Deklaracje kwartalne – wątpliwości
- Umowy cPPA a podatek akcyzowy
1. Rejestracja podmiotów akcyzowych
Od dnia 1 lutego 2021 r. funkcjonuje tzw. Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (dalej: CRPA), który zastąpił dotychczasowe rejestry prowadzone przez naczelników urzędów skarbowych w zakresie akcyzy. Tym samym wszyscy podatnicy akcyzy są zobowiązani do rejestracji w nowym rejestrze. Niestety niejasność przepisów powoduje, że rejestracji podlega również wiele innych podmiotów, nie będących efektywnymi podatnikami VAT, powinno się zarejestrować w CRPA. Dotyczy to szczególności podatników zwolnionych przedmiotowo z akcyzy lub opodatkowanych stawką 0 zł akcyzy. Podatnicy ci zazwyczaj nie płacą efektywnie podatku akcyzowego, ale jednocześnie uzależnione jest to często od zarejestrowania się lub wykonywania innych obowiązków, np. ewidencyjnych.
Jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych lub jest podmiotem, który nie prowadzi działalności gospodarczej, ale zużywa wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, musi dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w CRPA. Obowiązek taki dotyczy na przykład podmiotów, które: (i) zużywają wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy (np. zużywają gaz do celów grzewczych); (ii) zużywają wyroby akcyzowe objęte zerową stawką akcyzy; (iii) są podmiotami pośredniczącymi (np. kupują i sprzedają wyroby energetyczne zwolnione od akcyzy, takie jak smary czy rozpuszczalniki lub reprezentują podmiot zagraniczny w obrocie energią elektryczną lub wyrobami gazowymi); (iv) prowadzą działalność podlegającą opodatkowaniu akcyzą w ogóle.
Należy zauważyć, że podmioty produkujące energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty niezależnie od tego, czy część wyprodukowanej energii jest odprowadzana do instalacji połączonych i współpracujących, czy też nie, są zwolnione z obowiązku rejestracji w CRPA, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii został zapłacony podatek akcyzowy w należnej wysokości. Zapłata akcyzy w całości oznacza przy tym również zapłata jej „w cenie”. Akcyza jest bowiem podatkiem pośrednim, ale jednofazowym, więc może zostać zapłacona na dowolnym etapie obrotu, ale jeżeli to nie nastąpiło, to obciąży ona posiadacza wyroby podlegającego akcyzie. W energii elektrycznej oczywiście ciężko mówić o posiadaniu, i w takim wypadku opodatkowane jest zużycie.
2. Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej a zobowiązania podatkowe
Jeżeli podatnik posiada koncesję, to pamiętać trzeba, że w przypadku energii elektrycznej przedmiotem opodatkowania akcyzą jest zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję.
Należy zwrócić uwagę, że w interpretacji indywidualnej z dnia 19 sierpnia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4013.109.2020.2.PJ) w sytuacji, gdy podmiot uzyskuje koncesję, automatycznie traci status nabywcy końcowego, co potencjalnie może powodować powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku akcyzowego w postaci rejestracji, prowadzenia ewidencji, składania deklaracji, obliczania i odprowadzania podatku w odniesieniu do zużywanej przez niego energii elektrycznej.
Ponadto, zgodnie w interpretacji indywidualnej z dnia 11 października 2019 roku (sygn. 0111-KDIB3-3.4013.163.2019.2.WR), organ uznał, że: „W sytuacji, gdy Wnioskodawca uzyskuje koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej, tj. występuje jako podmiot posiadający jedną z koncesji wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym i na podstawie umowy sprzedaży nabywa energię elektryczną również od podmiotu posiadającego jedną z koncesji wymienionych w tym przepisie, a pobraną z sieci energię elektryczną zużywa na własne potrzeby w zakresie, w jakim posiadane przez niego instalacje fotowoltaiczne nie pokrywają jego zapotrzebowania, Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty akcyzy od energii elektrycznej zużytej przez podmiot posiadający koncesję. W przedstawionej sytuacji Wnioskodawca, po uzyskaniu koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej, przestaje być nabywcą końcowym w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym„.
3. Czynności podlegające opodatkowaniu akcyzie od energii elektrycznej a energia ze źródeł odnawialnych.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, przedmiotem opodatkowania akcyzą jest m.in:
- sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju, w tym przez podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną, a także zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję;
- zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję;
- zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował energię elektryczną;
- zużycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona należna akcyza i nie można zidentyfikować podmiotu, który sprzedał energię elektryczną nabywcy końcowemu.
Sam fakt, że dana czynność lub stan faktyczny podlega opodatkowaniu akcyzie nie oznacza, że podatek ten zostanie efektywnie zapłacony. Szczególnie w przypadku źródeł odnawialnych rozbudowany jest system zwolnień przedmiotowych. Zwalnia się od akcyzy energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii, na podstawie dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego lub przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, przy czym zwolnienie to stosuje się nie wcześniej niż z chwilą otrzymania dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii, poprzez obniżenie akcyzy należnej od energii elektrycznej za najbliższe okresy rozliczeniowe.
Jak wiec widać zwolnienie to nie działa „z automatu”, a jedynie w momencie i zakresie, w jakim przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zostanie umorzone świadectwo pochodzenia energii. Po drugie, skuteczne zwolnienie z akcyzy nie oznacza że podatnik w niektórych przypadkach muszą: zarejestrować się na potrzeby akcyzy, składać deklaracje kwartalne lub prowadzić ewidencję.
4. Obowiązek składania deklaracji kwartalnych
Obowiązek składania deklaracji podatkowych w zakresie podatku akcyzowego wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym. Zgodnie z tym przepisem podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe, według ustalonego wzoru, za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Od 1 stycznia 2021 r. deklaracje dla podatku akcyzowego będą składane wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem platformy PUESC.
Nowelizacją z 30 marca 2021 r. do ustawy o podatku akcyzowym dodano art. 24e, na mocy którego ustawodawca nałożył na niektóre grupy podmiotów obowiązek składania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, bez odrębnego wezwania, deklaracji podatkowych za kwartalne okresy rozliczeniowe (AKC-KZ) w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy w zakresie wyrobów akcyzowych:
1) podlegających zwolnieniu od akcyzy, z wyjątkiem zwolnień częściowych lub zwolnień w formie zwrotu akcyzy lub zwolnień z tytułu ubytków wyrobów akcyzowych lub całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 30 ust. 3.
2) wymienionych w załączniku do ustawy, opodatkowanych zerową stawką akcyzy.
W zakresie deklaracji kwartalnych, co należy podkreślić, sytuacja jest niejasna, a fiskus wydaje sprzeczne i niejasne rozstrzygnięcia podatkowe. W związku z tym warto uzyskać interpretację podatkową odnoszącą się do dokładnie opisanej sytuacji Państwa firmy jako podatnika.
W przypadku działalności z wykorzystaniem energii elektrycznej, jeżeli wiązała się ona z jej zużyciem i dodatkowo dotyczy sytuacji, w której podatnikowi przysługuje zwolnienie, to co do zasady będzie istniał obowiązek składania kwartalnych deklaracji podatkowych AKC-KZ. Przykładowo, będzie to dotyczyć podmiotów wytwarzających i zużywających na własne potrzeby energię z odnawialnych źródeł energii, które nie posiadają koncesji na wytwarzanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną.
Co do zasady, obowiązek składania deklaracji istnieje zarówno w przypadku, gdy podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego od zużytej energii elektrycznej, jak i w przypadku, gdy zużycie to będzie zwolnione z podatku akcyzowego.
Zasada powyższa nie jest bezwzględna, co pokazuje interpretacja indywidualnej z dnia 9 marca 2021 r., znak: 0111-KDIB3-3.4013.7.2021.2.MK Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że nabyta przez podatnika energia elektryczna, opodatkowana akcyzą z tytułu zużycia energii elektrycznej na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy (zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję) co do zasady powoduje konieczność rozliczenia akcyzy i złożenia deklaracji na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy. Jednak jeżeli podatnik pomimo posiadania koncesji, nabywa energię elektryczną z wliczonym podatkiem akcyzowym, to nabywając w ten sposób energię elektryczną i nie dokonując innych czynności rodzących obowiązek podatkowy, nie ma obowiązku składania deklaracji, w tym tzw. zerowych. W takiej sytuacji obowiązek złożenia deklaracji i zapłaty akcyzy ciąży nie na podatniku, lecz na podmiocie dokonującym sprzedaży energii elektrycznej podatnikowi. „Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym, w przypadku energii elektrycznej podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru (na formularzu AKC-4, AKC-4/H) oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zużycie energii elektrycznej – w przypadkach, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3, 4 i 6 ustawy.
5. Umowy cPPA a podatek akcyzowy
Kolejnym istotnym zagadnieniem dla producentów energii elektryczne z OZE są umowy cPPA. Umowy te, w skrócie, to długoterminowe kontrakty na zakup energii elektrycznej zawierane bezpośrednio przez producenta energii i przedsiębiorstwo przemysłowe będące najczęściej znacznym konsumentem energii elektrycznej. Taki jest zresztą sens tych umów, to, ochrona przez podwyżkami cen energii elektrycznej. Pierwszym rozwiązaniem, zawieranym na podstawie umów cPPA jest umowa fizycznej dostawy energii elektrycznej. Opiera się ona na sprzedaży energii elektrycznej, a z punktu widzenia akcyzy właśnie dokonana czynność (sprzedaż) jest przedmiotem opodatkowania, ale musi być to sprzedaż nabywcy końcowemu na terytorium kraju, w tym przez podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, który wyprodukował tę energię.
Ustalenie strony, na której ciąży obowiązek zapłaty to rozpoznanie zatem statusu podmiotu kupującego energię. Czynność opodatkowana wystąpi dopiero na etapie sprzedaży nabywcy końcowemu, czyli podmiotowi bez koncesji (z pewnymi wyjątkami). Drugi rodzaj umów cPPA ma charakter finansowy i opiera się na mechanizmie kontraktu różnicowego. Oznacza to, że w sytuacji gdy cena rynkowa jest wyższa od ustalonej umowie cPPA ceny wytwórca wypłaca różnicę odbiorcy, natomiast analogicznie gdy cena rynkowe są niższe, różnice wypłaca odbiorca energii.
Umowy te jednak powodować mogą problem ze stosowaniem zwolnienia przez sprzedawcę energii wyprodukowanej z OZE, gdyż zwalnia z akcyzy energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii, jednakże pod warunkiem przedstawienia dokumentu umorzenia świadectwa pochodzenia (tzw. zielonego certyfikatu), a w przypadku tych umów występuje tylko tzw. gwarancja pochodzenia.
Odmienne problemy rodzą umowy PV, czyli leasingu fotowoltaiki, o czym szerzej piszemy tu
6. Spotkajmy się na PSEW
Serdecznie zapraszamy już 13-15 czerwca br. do wzięcia udziału w Konferencji PSEW 2022 organizowanej przez Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, której mamy okazję być Partnerem. Jest to największe w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej wydarzenie branżowe poświęcone energetyce wiatrowej. Trzeciego dnia konferencji poprowadzimy warsztaty podczas których zostaną przedstawione praktyczne wskazówki związane z opodatkowaniem inwestycji OZE w Polsce. Więcej informacji na ten temat można znaleźć ->tutaj<-