NSA w wyroku z dnia 26.10.2023 r. sygn. I FSK 299/21 potwierdził, że czasowa rejestracja samochodu osobowego w Polsce na wniosek właściciela w celu jego przemieszczenia poza granicę kraju nie stanowi przeszkody do uzyskania zwrotu podatku akcyzowego w Polsce. Tym samym wyrok ten przełamał ugruntowaną dotychczas linię orzeczniczą zgodnie z którą jakakolwiek rejestracja samochodu, stała czy czasowa, wyklucza możliwość zwrotu akcyzy (zob. np. wyroki NSA z: 25.02.2015 r., sygn. akt I GSK 2036/13; 22.08.2016 r., sygn. akt I GSK 799/15; 22.09.2016 r., sygn. akt I GSK 896/15; 22.11.2017 r., sygn. akt I GSK 1129/16; 5.10.2017 r., sygn. akt I GSK 2210/15; 24.07.2019 sygn. akt I GSK 109/17).

Istota sporu

Zgodnie z art. 107 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym (dalej u.p.a.) podmiot, który nabył prawo rozporządzania jak właściciel samochodem osobowym niezarejestrowanym wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju, dokonujący dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego, lub jeżeli w jego imieniu ta dostawa albo eksport są realizowane, ma prawo do zwrotu akcyzy na wniosek złożony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie roku od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego.

Kością niezgody w przedmiotowej sprawie stała się wymieniona w przepisie przesłanka rejestracji samochodu. Podatnik – handlowiec importujący samochody do Polski – zwrócił się do naczelnika urzędu skarbowego o zwrot akcyzy z tytułu dokonanego w Polsce eksportu samochodu do Norwegii (samochód został zarejestrowany w Polsce). Zarówno organy podatkowe jak i sąd pierwszej instancji odmówiły mu prawa do zwrotu akcyzy, powołując się na brak spełnienia ustawowej przesłanki dotyczącej rejestracji w Polsce. Sprawa trafiła do NSA.

Stanowisko NSA

NSA stanął po stronie podatnika. Potwierdził, że rejestracja czasowa samochodu osobowego w celu dopuszczenia do ruchu drogowego tymczasowo, na określony czas, niezbędny do dokonania czynności rejestracyjnych (rejestracja czasowa z urzędu) nie jest tożsama z czasową rejestracją samochodu na wniosek właściciela w celu jego przemieszczenia poza granicę kraju (wywóz pojazdu poza granicę).

Potwierdzenie powyższej wykładni można znaleźć w wyroku TSUE z dnia 17 maja 2023 r. w sprawie C-105/22, w którym Trybunał stwierdził, że podatek akcyzowy od samochodów osobowych, o którym mowa w ustawie o podatku akcyzowym, nie ma charakteru podatku związanego z ich konsumpcją, która materializuje się poprzez rejestrację danego samochodu osobowego na terytorium kraju, lecz w tym zakresie rejestrację czasową pojazdu z urzędu należy odróżnić w szczególności od rejestracji czasowej dokonanej w celu umożliwienia wywozu tego pojazdu za granicę.

To stwierdzenie TSUE jednoznaczne wskazuje na konieczność zróżnicowania skutków, przy stosowaniu art. 107 u.p.a., rejestracji samochodów w celu ich trwałego dopuszczenia do ruchu na terytorium kraju, od czasowej rejestracji dokonywanej w celu umożliwienia przemieszczenia samochodu poza granice kraju.

Rejestracja czasowa pojazdu podatnika dokonana była w celu wywozu tego samochodu z terytorium kraju i co istotne wywóz ten dokonany został w czasie 30 dni od tej rejestracji, czyli w czasie przewidzianym dla rejestracji czasowej (por. art. 74 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym), co w przedmiotowej sprawie przesądza o jej charakterze.

Podsumowanie

Powyższy wyrok przełamuje dotychczasową linię orzeczniczą, zgodnie z którą jakakolwiek rejestracja samochodu w Polsce zamykała drogę do zwrotu podatku akcyzowego dla samochodów eksportowanych. Przepis art. 107 ust. 1 u.p.a. należy interpretować w ten sposób, że rejestracja czasowa samochodu osobowego na wniosek właściciela w celu jego przemieszczenia poza granicę kraju (wywóz pojazdu poza granicę), na podstawie art. 74 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym nie stanowi przeszkody do zwrotu akcyzy na podstawie tego przepisu. Nasi konsultanci chętnie udzielą wsparcia w powyższym zakresie. Zapraszamy do kontaktu.