SLIM VAT 3 to nowy pakiet uproszczeń w zakresie podatku od towarów i usług, który realizuje wiele postulatów zgłaszanych Ministerstwu Finansów przez przedsiębiorców i ma na celu ułatwienie stosowania przepisów Ustawy o VAT. Wśród szeregu nowych rozwiązań znalazła się także modyfikacja mechanizmu podzielonej płatności, czyli split paymentu. Zmieniły się m.in. kwestia odpowiedzialności solidarnej, rozszerzył się katalog należności publicznoprawnych możliwych do opłacenia z rachunku VAT i zasady funkcjonowania split paymentu w grupie VAT.
Pakiet SLIM VAT 3 ma wejść w życie od 1 stycznia 2023 r.
Jak jest teraz?
Samo pojęcie odpowiedzialności solidarnej funkcjonuje przy wielu czynnościach regulowanych kodeksem cywilnym i oznacza poniesienie negatywnych konsekwencji zdarzenia przez obie strony transakcji lub czynności.
Dla przypomnienia, mechanizm split payment polega na podziale kwoty, jaką nabywca musi zapłacić sprzedawcy (kwota z faktury) na kwotę netto i podatek VAT. Kwota netto przelewana jest na rachunek sprzedawcy, a kwota podatku VAT – na specjalnie utworzony przez bank rachunek VAT. Z mechanizmu tego korzysta podmiot płacący za fakturę wybierając określony komunikat przelewu a le z drugiej strony przelew taki jest możliwy tylko na rachunki „firmowe”, którym automatycznie przy otwieraniu, jest zakładany rachunek VAT.
W przypadku, gdy płatność w ramach split paymentu dokonana zostanie na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, podatnik ten odpowiada solidarnie z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę podatek wynikający z tej dostawy lub świadczenia do wysokości kwoty omyłkowo otrzymanej na rachunek VAT.
Solidarna odpowiedzialność jest wyłączona, gdy podatnik, który omyłkowo otrzymał wpłatę dokona płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze lub zwróci kwotę na rachunek VAT podatnika, od którego płatność otrzymał.
Ze zjawiskiem odpowiedzialności solidarnej mamy do czynienia także wtedy, gdy podatnik korzysta z usług faktoringu, czyli narzędzia poprawy płynności finansowej, w ramach którego faktor (bank lub inna instytucja finansowa) nabywa od przedsiębiorcy (faktoranta) należności od jego klientów. Faktor przekazuje faktorantowi kwotę z faktury pomniejszoną o prowizję, a klient staje się w tym momencie dłużny faktorowi. Jeśli faktor otrzyma od dłużnika środki na rachunek VAT, to na nim spoczywa odpowiedzialność za VAT wynikający z faktury. Dotyczy to także sytuacji, gdy podatnik zdecyduje się na zmianę faktora. W okresie do kiedy proces zamiany zostanie zakończony, należności od nabywców mogą nadal wpływać na konto starego faktora, który musi odpowiadać solidarnie za otrzymany podatek. Aby uwolnić się od odpowiedzialności, stary faktor musi przelać kwotę VAT na rachunek dostawcy, a ten następnie przelewa tę kwotę na rachunek nowego faktora.
Jakie zmiany wniesie SLIM VAT 3?
Podatnicy nierzadko decydują się na zmianę faktora, a obecna procedura „uwalniania się” od odpowiedzialności solidarnej w VAT może okazać się uciążliwa. Z ułatwieniem przychodzi pakiet SLIM VAT 3. Zgodnie z nim, dotychczasowy faktor może uwolnić się od odpowiedzialności solidarnej, gdy dokona płatności na rachunek VAT podatnika będącego instytucją finansową wskazaną w umowie o nabyciu wierzytelności zawartej między tą instytucją a dostawcą lub nabywcą.
W ramach zmian, rozszerzono także katalog należności możliwych do opłacenia z rachunku VAT. Dodano do niego podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, opłatę od środków spożywczych, zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji, podatek tonażowy oraz tzw. podatek od małpek.
Ponadto, zmieni się funkcjonowanie MPP w grupie VAT. Planuje się wprowadzenie regulacji, która pozwoli na przekazywanie przez członków grupy VAT środków w ich rachunków VAT na rachunek VAT przedstawiciela grupy.
Wprowadzone przez pakiet SLIM VAT 3 zmiany z pewnością ułatwią procedurę „uwalniania się” od odpowiedzialności solidarnej w przypadku zmiany faktora, a możliwość zapłaty kolejnych rodzajów podatków i opłat może realnie poprawić płynność finansową podmiotów korzystających z mechanizmu split payment.