Data dodania: 23.04.2024

NSA wydał wyrok w sprawie podatku od sprzedaży detalicznej, gdy wraz z usługami sprzedawane są części samochodowe

W dniu 12 marca 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA], wydał istotny wyrok (sygn. I FSK 740/22) dotyczący kluczowych kwestii związanych ze sprzedażą usług w kontekście podatku od sprzedaży detalicznej [dalej: PSD]. W swoim stanowisku NSA podjął się rozpatrzenia sytuacji, w której firma świadczy usługi serwisowe lub blacharskie, a wraz z nimi następuje zbycie części samochodowych potrzebnych do wykonania naprawy.

Ustne uzasadnienie wyroku NSA

W trakcie ustnego uzasadnienia wyroku, NSA zauważył, że ustawa dotycząca podatku od sprzedaży detalicznej (dalej: u.p.s.d) nie spełnia wymagań stawianych na gruncie art. 217 Konstytucji. Ustawa zawiera istotne wady interpretacyjne, a jej słowniczek pojęciowy nie jest wystarczający, co może prowadzić do różnych interpretacji. W świetle art. 2a Ordynacji podatkowej, wszelkie wątpliwości interpretacyjne powinny być rozstrzygane na korzyść podatnika.

Tło sprawy

Sprawa dotyczyła podatku od sprzedaży detalicznej. Spółka złożyła wniosek o interpretację indywidualną, wskazując, że działalność firmy obejmuje również sprzedaż detaliczną w branży motoryzacyjnej. Elementem wchodzącym w skład wykonywanych usług – poza usługą główną tj. usługą serwisową lub blacharską – jest sprzedaż odpowiednich części samochodowych pozwalających na prawidłową realizację usługi. Tym samym komponentem świadczonych usług jest towar w postaci części lub akcesoriów samochodowych. Towary nie są sprzedawane oddzielnie, ani nie są oddzielnie ewidencjonowane.

Zdarza się, że klienci, którzy są osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, wskazują chęć uznania ich za przedsiębiorców w umowie sprzedaży, zamówieniu lub na fakturze, podają swój NIP. Spółka, w celu potwierdzenia wykonania transakcji, wystawia dla klientów paragon fiskalny (w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) lub fakturę VAT (dla pozostałych klientów).

W związku z powyższym stanem faktycznym Spółka zadała następujące pytania:

1. Czy do podstawy opodatkowania PSD spółka winna wliczać przychód ze sprzedaży produktów na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które w ramach tej transakcji legitymują się nr NIP?

2. Czy sprzedaż przez spółkę usług wpisuje się w dyspozycję przepisu art. 3 pkt 5 u.p.s.d., w związku z czym spółka powinna wliczać do podstawy opodatkowania PSD przychód osiągany ze sprzedaży usług na rzecz konsumentów?

Stanowisko Spółki

W zakresie pytania pierwszego spółka argumentowała, że gdy osoby fizyczne prowadzą działalność gospodarczą, to korzystają ze swojego numeru NIP. Tacy klienci nabywają produkty w celach związanych z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą. Z tego powodu spółka nie powinna wliczać do podstawy opodatkowania PSD przychodu ze sprzedaży produktów na rzecz takich osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które w ramach danej transakcji legitymują się nr NIP.

W pytaniu 2 spółka zaznaczyła, że sprzedaż usług nie podlega zakresowi przepisu art. 3 pkt 5 u.p.s.d. W konsekwencji spółka na podstawie opodatkowania PSD nie powinna wliczać do przychodu jaki osiąga, sprzedaży na rzecz konsumentów.

Stanowisko Dyrektor KIS

Organ podatkowy, w interpretacji, uznał, że stanowisko spółki w kwestii drugiego pytania jest błędne. Według organu, definicja „towaru” w kontekście podatku od sprzedaży detalicznej (PSD) jest autonomiczna i ma odmienny, bardziej ograniczony zakres niż definicja zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług (dalej: VAT). Nie odwołuje się ona bezpośrednio do prawa cywilnego ani do klasyfikacji statystycznych, dlatego należy ją interpretować literalnie. W celu lepszego zrozumienia, pojęcie „towaru” można rozumieć jako przeciwieństwo „usługi”, która nie podlega opodatkowaniu PSD. Brak legalnej definicji „usługi” skłonił organ do odwołania się do powszechnego znaczenia tego terminu. Według organu, w kontekście PSD, przez słowo „towar” należy rozumieć każdy materialny przedmiot (z wyłączeniem nieruchomości), którego wartość użyteczna, a częściowo także materialna, została wytworzona.

Dodatkowo, biorąc pod uwagę opodatkowanie PSD, organ zauważył, że definicja sprzedaży detalicznej obejmuje sprzedaż towarów, której towarzyszy świadczenie usługi. W takich sytuacjach, gdy zbycie towarów jest połączone ze świadczeniem usługi, usługę tę traktuje się jako sprzedaż detaliczną podlegającą opodatkowaniu (o ile nie jest osobno rozliczona).

Według organu, ustawodawca bardziej precyzyjnie określa definicję towaru, stwierdzając, że gdy w ramach jednej transakcji następuje sprzedaż towarów oraz usług, wartość usług powinna być wliczana do przychodu ze sprzedaży detalicznej, chyba że usługi są oddzielnie dokumentowane. Ustawodawca używa terminu „gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi”. Organ zauważa, że ustawodawca nie odwołuje się do koncepcji świadczenia kompleksowego, znanej z podatku VAT, gdzie kluczowa część świadczenia określa charakter całości. Poprzez termin „towarzyszy”, wprowadza zasadę, że gdy w jednej transakcji występuje sprzedaż towarów i usług, cała wartość transakcji jest wliczana do przychodu ze sprzedaży detalicznej, chyba że usługi są udokumentowane osobno. Dodatkowo, organ zauważa, że nie można uznać, iż usługa jest udokumentowana osobno od sprzedaży towarów, jeśli jest ona dokumentowana tylko jako część kompleksowego świadczenia podlegającego podatkowi VAT, ponieważ wtedy brakuje odrębności od dostawy towarów. Oznacza to, że gdy firma świadczy usługi serwisowe lub blacharskie dla konsumentów, które towarzyszą sprzedaży odpowiednich części samochodowych, a te usługi nie są udokumentowane osobno, cały przychód ze sprzedaży tych usług i towarów jest wliczany do podstawy opodatkowania PSD.

Spółka złożyła skargę i sprawa trafiła do WSA w Poznaniu. Sąd nie zgodził się ze stanowiskiem Dyrektora KIS i uchylił zaskarżoną interpretacje.

Stanowisko WSA w Poznaniu

W uzasadnieniu wyroku WSA w Poznaniu podjęto istotną dyskusję na temat rozróżnienia pomiędzy świadczeniem usług a sprzedażą detaliczną w kontekście podatku od sprzedaży detalicznej (PSD). Przepisy u.p.s.d. nie precyzują dokładnie definicji legalnej usług i nie zawierają odniesień do innych aktów prawnych. Stąd też WSA oparł swoje rozumowanie na definicji usług zaczerpniętej ze słownika języka polskiego, wskazując, że usługi to „działalność gospodarcza służąca do zaspokajania potrzeb ludzi” lub „czynność polegająca na obsłużeniu kogoś, pracę świadczoną na czyjąś rzecz”.

W kontekście działalności spółki, która świadczy usługi serwisowe i blacharskie, WSA uznał, że nie jest ona zwykłym sprzedawcą towarów czy akcesoriów samochodowych, lecz wykonuje usługi naprawy samochodów. Celem tych usług nie jest więc sprzedaż części samochodowych czy akcesoriów, lecz naprawa samochodu.

Przywołując art. 3 pkt 5 u.p.s.d., WSA podkreślił, że sprzedaż detaliczna towarów towarzysząca świadczeniu usług podlega opodatkowaniu. Jednakże istotne jest, że usługa ta musi być odrębnym elementem z innym celem. W praktyce oznacza to, że priorytetem usług serwisowych czy blacharskich jest zaspokojenie potrzeb klienta związanych z naprawą samochodu, a nie sama sprzedaż części samochodowych czy akcesoriów.

Dodatkowo, WSA zwrócił uwagę na aspekt legislacyjny związany z procesem tworzenia ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej. Pierwotny projekt ustawy zawierał zapis wyłączający sprzedaż detaliczną towarów w ramach usług gastronomicznych. Jednakże ten fragment został później usunięty, co nie oznaczało jednak, że sprzedaż towarów w ramach innych usług ma być opodatkowana. W rezultacie, WSA podkreślił błąd organu podatkowego, który wnioskował do NSA o skargę kasacyjną od wyroku WSA w Poznaniu.

Podsumowując, organ błędnie zakłada, że gdy firma świadczy usługi serwisowe lub blacharskie dla klientów indywidualnych, wraz z towarzyszącą sprzedażą odpowiednich części samochodowych, cały dochód z tych usług i towarów powinien być wliczony do podstawy opodatkowania PSD w przypadku braku oddzielnego zarejestrowania usług. Warto jednak przypomnieć, że zgodnie z definicją sprzedaży detalicznej, świadczenie usług (nawet jeśli towarzyszy mu dostawa towarów) nie podlega opodatkowaniu.

Wyrok ten został zaskarżony do NSA.

Podsumowanie ustnego uzasadnienia NSA

Podsumowując powyższe, w ustnym uzasadnieniu NSA wskazał, że w przypadku omawianej sprawy, gdzie usługi serwisowe, naprawy samochodów i blacharskie stanowią dominującą czynność, nie można traktować ich jako usług towarzyszących sprzedaży towaru, tak jak np. części samochodowej czy blachy. W tej sytuacji to sprzedaż towaru (np. części samochodowej) towarzyszy usłudze naprawy, a nie odwrotnie. Dlatego też przepis art. 3 pkt 5 ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej nie znajduje tu zastosowania, ponieważ wykonywanie usługi naprawy samochodu z użyciem części samochodowych stanowi odrębną czynność od sprzedaży samego towaru.

Udostępnij

LinkedIn
X
Facebook
WhatsApp
Telegram

Zobacz najnowsze wpisy na blogu:

21.01.2025

Jak poprawnie ustalić rezydencję podatkową?

Dla osoby fizycznej przebywającej zarówno na terytorium Polski jak i za granicą...
21.01.2025

Usługi zdalne świadczone z terytorium Szwajcarii na rzecz polskiego klienta – gdzie będą opodatkowane?

Świadczenie usług w formie zdalnej w ostatnich latach zdobywa coraz większą popularność....
21.01.2025

Procedura OSS jako uproszczenie w rozliczeniach podatkowych spółki

Przedsiębiorcy poszukujący rozwiązań podatkowych zwracają uwagę, aby były one jak najbardziej dostosowane...