Pod koniec kwietnia na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Projekt stanowi między innymi implementację dyrektywy Rady (UE) 2016/1065 z dnia 27 czerwca 2016 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do bonów na towary i usługi.
Zmiany w zakresie bonów
Obecnie w związku z brakiem legalnej definicji bonów towarowych organy podatkowe odwołują się do znaczenia słownikowego (określonego w słowniku języka polskiego). W polskim prawie przekazanie bonów wartościowych nie stanowi ani dostawy towarów, ani świadczenia usług i nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Podatek jest natomiast pobierany z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług w zamian za kwotę wynikającą z realizacji bonu.
Projekt nowelizacji ustawy o VAT zawiera m.in. nowe definicje w słowniczku pojęć ustawowych, reguluje kwestię obowiązku podatkowego, a także odnosi się do podstawy opodatkowania.
- Nowe definicje ustawowe
Projekt nowelizacji ustawy o VAT przewiduje wprowadzenie do słowniczka ustawowego definicji bonu. Zgodnie z proponowanym brzmieniem przez bon należy rozumieć „instrument, w postaci bonu na towary lub usługi, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług i w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu.”
W słowniczku pojęć zawartym w ustawie o VAT proponuje się również dodanie definicji dwóch rodzajów bonów: bonów jednego przeznaczenia (SPV – single-purpose voucher) oraz bonów różnego przeznaczenia (MPV – multi-purpose voucher).
Za bon jednego przeznaczenia będzie uznawany bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku VAT są znane w chwili emisji tego bonu. Każdy inny bon będzie natomiast uznawany za bon różnego przeznaczenia.
- Obowiązek podatkowy
Zgodnie z projektem, emitent bonu jednego przeznaczenia będzie miał obowiązek odprowadzić podatek VAT od pierwszego wprowadzenia bonu do obrotu, przyjmując założenie, że objęte bonem towary zostały dostarczone lub usługi zostały wykonane. Z kolei dystrybutor bonu jednego przeznaczenia, który w imieniu i na rachunek własny dokona sprzedaży takiego bonu, będzie obowiązany do odprowadzenia VAT od sprzedaży tych bonów.
W przypadku bonów różnego przeznaczenia VAT będzie pobrany, gdy zostaną dostarczone towary lub wykonane usługi, których dany bon dotyczy. Wcześniejszy transfer bonów nie powinien podlegać VAT.
- Podstawa opodatkowania
W przypadku sprzedaży bonu na rzecz konsumenta podstawą opodatkowania (zarówno bonu jednego przeznaczenia jak i bonu różnego przeznaczenia) będzie kwota zapłacona przez konsumenta, pomniejszona o ujęty w tej kwocie VAT.
- Bony niezrealizowane
Jeśli konsument w terminie ważności bonu nie skorzysta z bonu, zwykle bon taki traci swoją ważność. W przypadku bonu jednego przeznaczenia każdy transfer bonu uznawany jest za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy, i nie zmienia tego okoliczność, że konsument nie zrealizował bonu SPV.
Natomiast gdy konsument posiada bon różnego przeznaczenia, przy jego zakupie nie jest naliczany VAT. W przypadku niewykorzystania tego bonu nie dochodzi do dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy.
Warto zauważyć, że przepisy dyrektywy nie regulują sytuacji, w których bon różnego przeznaczenia nie zostaje zrealizowany przez konsumenta końcowego w terminie ważności bonu, a wynagrodzenie otrzymane za taki bon zatrzymuje sprzedawca. Nie oznacza to jednak, że poszczególne państwa członkowskie nie mogą wprowadzić własnych regulacji mających na celu ograniczenie strat we wpływach z tytułu podatku VAT.
Taką właśnie dodatkową regulację przewiduje polski projekt nowelizacji ustawy o VAT. Zakłada on bowiem, że jeśli bon różnego przeznaczenia nie zostanie w całości lub części zrealizowany w terminie ważności tego bonu i wynagrodzenie z tego tytułu zostanie zatrzymane, będzie to oznaczało, że podatnik, który zatrzymał to wynagrodzenie wyświadczył usługę gotowości do realizacji dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, na rzecz ostatniego posiadacza bonu.