W związku z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii, od 1 kwietnia 2022r. zmieniły się zasady rozliczania prosumentów wytwarzających energię elektryczną w mikroinstalacjach. Zmiany dotyczą nowych prosumentów, którzy zgłoszenia do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) dokonali po 31 marca 2022r. Do przyczyn zmian obecnego systemu należą m.in. wymogi unijne – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz dyrektywa RED II.
Jakie zasady obowiązywały dotychczas?
Przed 1 kwietnia 2022 r. prosumenci rozliczali energię pobieraną i przekazywaną do sieci na zasadach tzw. net-meteringu, zwanego też systemem opustów czy rozliczaniem bilansowym. Prosumenci, którzy nie zużywają całej wyprodukowanej energii, przekazują nadwyżkę do sieci, gdzie może być ona magazynowana przez 365 dni. Za każdy przekazany do sieci 1 kWh, prosument może pobrać:
- 0,8 kWh – przy mikroinstalacjach, których moc nie przekracza 10kW,
- 0,7 kWh – przy instalacjach o wyższej mocy
Prosument korzystający z net meteringu nie ponosi kosztów przesyłu energii (opłaty przesyłowej zmiennej). Dzięki temu systemowi, możliwe jest rekompensowanie rosnących kosztów zakupu energii oszczędnościami wynikającymi z przekazywania nadwyżek, a w efekcie redukowanie rachunków tylko do opłat stałych lub nadwyżki energii pobranej nad rozliczoną, jeśli taka sytuacja następuje. Podmioty, które złożyły zgłoszenie do OSD do 31 marca 2022 będą mogły korzystać z net-meteringu jeszcze przez 15 lat. System ten, nie do końca równy dla prosumentów (20-30% energii oddanej do sieci jest zyskiem odbiorcy tej energii), został jednak zamieniony na zasady jeszcze mniej korzystne dla prosumentów.
Jakie zmiany wprowadziła nowelizacja ustawy o OZE?
Od 1 kwietnia 2022 r. prosumentów obowiązuje nowy system rozliczania – net billing. Metoda ta nadal posiada charakter bilansowy, jednak rozliczana będzie wartość energii oddawanej i pobieranej, a nie tak jak dotychczas – jej ilość. Do tego, istotne są szczegóły tego rozliczania. Cena sprzedaży energii wprowadzanej do sieci to miesięczna stawka Rynkowej Ceny Energii. Wartość energii pobieranej zwiększona zostanie o opłatę przesyłową stałą oraz opłatę przesyłową zmienną. Energia przekazywana będzie natomiast rozliczana w oparciu o giełdowe stawki ze energię tzw. Rynku Dnia Następnego (RDN). Oznacza to, że cena po której kupujemy energię będzie wyraźnie wyższa, niż cena po której ją sprzedajemy.
Ministerstwo przewidziało wprowadzanie zmian zgodnie z następującym harmonogramem:
- do 30 czerwca 2022 r. wszyscy prosumenci, także Ci przyłączeni do sieci po 1 kwietnia 2022 r. rozliczają się na zasadach net-meteringu
- od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r. ceny za nadwyżki energii rozliczane na zasadach net-billingu bazują na średnich z cenach z poprzedniego miesiąca z RDN
- od lipca 2024 r. ceny za nadwyżki energii rozliczane na zasadach net-billingu bazują na cenach godzinowych z RDN
Nowelizacja wprowadziła także pojęcie depozytu prosumenckiego, który oznacza wartość środków należnych prosumentowi za przekazane nadwyżki energii i może zostać wykorzystana do zakupu energii w przypadku jej niedoboru. Jeśli środki nie zostaną wykorzystane przez 12 miesięcy od dnia ich przypisania, prosumentowi zostanie wypłacone 20% ich wartości.
Skutki zmian
Wprowadzone zmiany nie wiążą się z nowymi wymogami formalnymi, czy obowiązkami w zakresie ewidencji. Nowy system wpłynie jednak na opłacalność inwestycji w OZE. Wydłużyć może się czas zwrotu z inwestycji, jednak ze względu na rosnące ceny energii, pozyskiwanie energii z OZE nadal będzie opłacalne względem standardowych i niestety rosnących rachunków za prąd.