W ramach pakietu BEFIT (Business Europe Framework for Income Taxation), opublikowanego pod koniec 2023 r., Komisja Europejska przedstawiła projekt dyrektywy mającej na celu harmonizację regulacji w zakresie cen transferowych („Dyrektywa TP”). Obecnie państwa członkowskie UE mają własne regulacje dotyczące cen transferowych, ale rozbieżność między wdrożonymi zasadami prowadzi w ocenie Komisji Europejskiej do problemów związanych w szczególności z podwójnym opodatkowaniem oraz osłabia konkurencyjność i efektywność jednolitego rynku UE. Czy zatem po chwilowym okresie względnego spokoju w polskich regulacjach dotyczących cen transferowych, czeka nas kolejna rewolucja? Przyjrzyjmy się bliżej rozwiązaniom zawartym w projekcie Dyrektywy TP.

Cel Dyrektywy TP

Komisja Europejska wskazuje, że mimo wprowadzenia przez wszystkie państwa członkowskie przepisów o cenach transferowych na szczeblu krajowym, pozostają one niespójne z uwagi na zbyt dużą swobodę w ich interpretacji i stosowaniu. W związku z tym zdecydowano się na harmonizację przepisów na poziomie unijnym. Główne cele Dyrektywy TP to:

• uproszczenie przepisów podatkowych w zakresie cen transferowych,
• zwiększenie pewności podatkowej wśród podatników w UE,
• wyeliminowanie podwójnego opodatkowania,
• zmniejszenie ryzyka sporów sądowych oraz ponoszenia dodatkowych kosztów przestrzegania przepisów,
• zwiększenie odporności przedsiębiorstw UE na zmianę warunków rynkowych.

Zrealizowanie powyższych celów ma, w ocenie Komisji Europejskiej, przyczynić się do poprawy konkurencyjności oraz umożliwić stopniowy rozwój wspólnego oraz spójnego podejścia organów podatkowych w państwach UE do zagadnienia cen transferowych.

Założenia Dyrektywy TP

Wśród najważniejszych założeń Dyrektywy TP znajdują się takie kwestie jak:

1. Definicja podmiotu powiązanego

Za podmioty powiązane uznawane mają być podmioty powiązanie przez zarząd, prawa głosu, kapitał, udział w zysku na poziomie co najmniej 25% (obecnie w niektórych państwach UE poziom ten wynosi 50%). Stałe zakłady podatkowe (PE) mają być również uważane za podmioty powiązane, jeżeli spełnią odpowiednie warunki.

2. Zasada ceny rynkowej (arm’s length principle)

Projekt Dyrektywy TP wskazuje, że przedziałem rynkowym powinien być przedział międzykwartylowy i że żadne odchylenia nie mogą być dozwolone.

3. Wskazanie punktu w przedziale, który należy brać pod uwagę przy korekcie cen transferowych

Jeżeli cena w transakcji znajduje się poza przedziałem ceny rynkowej, korekta powinna być dokonana do mediany wskazanego przedziału międzykwartylowego.

4. Korekty cen transferowych

Jeśli rozważane ceny mieszczą się w przedziale rynkowym, nie należy stosować żadnych korekt. Proponowane jest ujednolicenie zasad korekt korespondujących i kompensacyjnych oraz wprowadzenie przyśpieszonej procedury (“fast-track”), która miałaby być zakończona  w ciągu 180 dni bez konieczności wszczynania procedury wzajemnego porozumienia (MAP), gdy nie ma wątpliwości, że pierwotne korekta jest uzasadniona.

5. Obowiązek dokumentacyjny i elementy dokumentacji

Projekt Dyrektywy TP obecnie nie wskazuje wymogów dotyczących dokumentacji cen transferowych. Zakres dokumentacji będzie określony na późniejszym etapie.

6. Metody weryfikacji cen transferowych

Dyrektywa TP potwierdza, że najbardziej odpowiednią metodą określenia ceny rynkowej powinna być metoda wybrana spośród pięciu metod zawartych w Wytycznych OECD.

Projekt wskazuje również, że stosowanie innych metod i technik wyceny jest dozwolone, jeżeli można wiarygodnie wykazać, że żadna z metod tradycyjnych nie jest odpowiednia, a inna wybrana metoda jest bardziej wiarygodna dla określenia ceny rynkowej.

7. Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych

Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych mają stać się instrumentem wiążącym dla podatników i mają wspierać wypracowanie wspólnej praktyki stosowania cen transferowych.

Dyrektywa TP a polskie przepisy TP

Biorąc pod uwagę treść projektu Dyrektywy TP oraz zakres polskich regulacji należy wskazać, że w praktyce polscy podatnicy nie odczują dużych zmian. Polskie przepisy bazują na Wytycznych OECD w zakresie cen transferowych, przy czym są bardziej restrykcyjne i szczegółowe. Wydaje się, że wiele z założeń zawartych w Dyrektywie TP, w krajowych regulacjach już mamy.

Dyrektywa z pewnością wprowadza dość restrykcyjne podejście w zakresie przedziału rynkowego, którym miałby być wyłącznie przedział międzykwartylowy oraz korekta wyniku na transakcji do mediany, jeżeli cena nie mieści się w przedziale rynkowym. Obecnie polskie przepisy nie wskazują na takie rozwiązanie.

Co istotne, projekt Dyrektywy TP w przeciwieństwie do polskich regulacji, nie przewiduje na ten moment żadnych zwolnień czy uproszczeń dokumentacyjnych, w tym nie określa ograniczeń w związku z wartością transakcji (progów dokumentacyjnych), które miałyby podlegać dokumentowaniu. Nie jest jasne czy takie ograniczenia będą wprowadzone w ramach Dyrektywy TP oraz jak będzie wyglądała kwestia safe harbour (w polskich regulacjach mamy safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej oraz pożyczek).

Obecna treść Dyrektywy TP z pewnością nie spowoduje rewolucji w przepisach krajowych, które już teraz są bardziej szczegółowe niż proponowane regulacje. Nie można jednak wykluczyć dalszych zmian, które wpłyną na treść obecnie analizowanych przepisów.

Projekt zakłada, że implementacja Dyrektywy TP w obecnym kształcie przez państwa członkowskie będzie miała miejsce do końca 2025 r., a przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Czy terminy te są możliwe do zrealizowania? Na ten moment trudno powiedzieć z uwagi na to, że czekamy na ostateczną wersję Dyrektywy TP.