Metoda ceny odprzedaży (dalej: MCO) stanowi jedną z pięciu metod wskazanych w ustawie, którą można zastosować przy badaniu cen transferowych. Sama możliwość zastosowania tej metody powinna być zweryfikowana, podobnie jak przy pozostałych metodach, w pierwszej kolejności. Warto więc zapoznać się z założeniami tej metody, gdyż może okazać się ona najlepszym wyborem przy badaniu ceny transferowej w transakcji z podmiotem powiązanym.

Podstawowe założenia metody ceny odprzedaży

Metoda ceny odprzedaży ma zastosowanie do weryfikacji ceny w transakcjach, w których podmiot powiązany nabywa dobra lub usługi od podmiotów powiązanych i następnie odprzedaje je do podmiotów niepowiązanych.

W ramach tej metody należy dokonać kalkulacji ceny zakupu towarów lub usług poprzez obniżenie ceny sprzedaży tego towaru lub usługi podmiotowi niepowiązanemu o marżę ceny odprzedaży. Co istotne, marża ceny odprzedaży powinna zapewniać pokrycie kosztów bezpośrednich i pośrednich związanych z odprzedażą towaru lub usługi podmiotu odprzedającego oraz zapewnić odpowiedni zysk w odniesieniu do funkcji tego podmiotu oraz angażowanych przez niego aktywów czy ponoszonego ryzyka. Tym samym znajdzie ona zastosowanie w przypadku tzw. dystrybutorów.

W ramach kosztów bezpośrednich należy rozpoznać wszystkie koszty bezpośrednio związane z konkretnym towarem/usługą, których transakcja kontrolowana dotyczy. Natomiast koszty pośrednie powinny być odpowiednio alokowane z wykorzystaniem klucza alokacji do danego towaru lub usługi. W ramach kosztów w tej metodzie możliwe jest uwzględnienie również kosztów ogólnego zarządu.

Kryteria porównywalności metody MCO

Przystępując do weryfikacji ceny transferowej z zastosowaniem metody ceny odprzedaży należy zauważyć, że w ramach tej metody mniejsze znaczenie mają cechy charakterystyczne dóbr i usług. Istotną kwestią jest natomiast porównywalność funkcjonalna oraz uwzględnienie rozłożenia funkcji, aktywów i ryzyka na strony transakcji.

Zastosowanie metody powinna zawsze poprzedzać analiza funkcjonalna stron transakcji kontrolowanej. Profil funkcjonalny określa rolę podmiotu w transakcji, np. dystrybutor o ograniczonych funkcjach i ryzykach, producent o rozbudowanych funkcjach i ryzykach itd. Jak wskazują również Objaśnienia podatkowe w zakresie cen transferowych z 24 marca 2023 r. Nr 5, to właśnie poziom złożoności profilu funkcjonalnego jest kluczowym czynnikiem przy podjęciu decyzji o zastosowaniu metody MCO.

Transakcje, w których stosowana jest metoda MCO:

• obrót towarowy między podmiotami powiązanym tj. między producentem i dystrybutorem, również między dwoma dystrybutorami,
• odprzedaż rutynowych usług o niskiej wartości dodanej np. HR lub IT.

Również w tej metodzie możliwe jest dokonanie porównania w ramach porównania wewnętrznego (na bazie danych wewnętrznych o porównywalnych transakcjach z podmiotami niepowiązanymi), jak i w ramach porównania zewnętrznego (na bazie danych zewnętrznych w transakcjach dokonywanych przez podmioty niepowiązane).

Problemy i wyzwania metody MCO

Wśród problemów i wyzwań związanych z tą metodą wskazać można w pierwszej kolejności znaczenie okresu, który upłynął między zakupem a odprzedażą do podmiotu niepowiązanego. Metoda MCO jest tym bardziej wiarygodna, im czas ten jest krótszy. Im dłuższy okres upłynie od zakupu do sprzedaży tym jest większe ryzyko zmiany warunków rynkowych, w tym stóp procentowych, kursów walut, co może wiązać się na przykład ze wzrostem kosztów. Jeżeli okres ten jest dłuższy, należy uwzględnić to przy kalkulacji marży ceny odprzedaży, aby nie okazało się, że marża nie pokrywa kosztów i nie daje odpowiedniego zysku dystrybutorowi.

Innym problemem może być uzyskanie dostatecznie porównywalnych danych o transakcjach realizowanych przez podmioty niepowiązane. Trudno bowiem uzyskać wiarygodne dane w zakresie profili funkcjonalnych, w szczególności w odniesieniu do ponoszonego przez podmioty ryzyka, angażowanych aktywów czy pełnionych funkcji, czy też pozyskanie wiarygodnych danych z uwagi na różne ujęcia księgowe.

Podsumowując, metoda MCO daje największą porównywalność jeżeli mamy porównywalność funkcjonalną podmiotów, krótki odstęp czasowy między zakupem i odprzedażą do podmiotów niepowiązanych, a przedmiot transakcji nie uległ znaczącym zmianom. Z pewnością warto przed zastosowaniem tej metody zapoznać się z Objaśnieniami podatkowymi wydanymi przez MF.