W jednym z naszych poprzednich artykułów informowaliśmy państwa o nadchodzącej regulacji dot. globalnego podatku minimalnego (tzw. Pillar II) a także przedstawiliśmy jej ogólne założenia. Niniejszą publikację poświęcimy analizie podmiotów obowiązanych do stosowania nowych przepisów i omówimy modelowe zasady struktury Pillar 2, które mogą zostać wprowadzone do krajowych przepisów podatkowych.

Mechanizmy poboru podatku

W sytuacji, gdy efektywna stawka opodatkowania (ETR) jest niższa niż 15%, przewidywane są następujące mechanizmy poboru globalnego podatku minimalnego:

• Zasada włączenia dochodu do opodatkowania (tzw. IIR „Income Inclusion Rule”)- Zasada IIR polega na tym, że podatek wyrównawczy jest nakładany na jednostkę dominującą w odniesieniu do nisko opodatkowanego dochodu podmiotów z grupy (które są określane jako podmioty kwalifikowane). Najczęściej zasadę IIR będzie stosował podmiot znajdujący się na szczycie lub blisko szczytu łańcucha własności, tj. ostateczna jednostka dominująca. W dalszej kolejności stosuje się tzw. podejście „top-down,” co oznacza, że prawo do poboru podatku może przejść na kolejne jednostki w hierarchii kapitałowej. W sytuacji gdy ostateczna jednostka dominująca nie stosuje zasady IIR, obowiązek ten zostanie przeniesiony na jedną lub więcej bezpośrednich jednostek dominujących, które zastosują zasadę IIR w stosunku do swoich nisko opodatkowanych podmiotów kwalifikowanych.

Przykład:

• Zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (tzw. UTPR „Undertaxed Payment Rule”) – używana jako dodatkowy mechanizm w przypadkach, gdy zasada IIR nie ma zastosowania. Powinno to dotyczyć sytuacji, w której ostateczna jednostka dominująca ma siedzibę poza UE (wynika to z tego, że ostateczna jednostka dominująca z siedzibą w UE co do zasady powinna stosować zasadę IIR w odniesieniu do siebie samej i do swoich krajowych jednostek zależnych, albo uznaje, że nałożono podatek wyrównawczy na poziomie lokalnym za pośrednictwem krajowego podatku wyrównawczego). Może to być również sytuacja, w której jurysdykcja, gdzie znajduje się siedziba ostatecznej jednostki dominującej lub innej dominującej spółki, jeszcze nie wprowadziła przepisów dotyczących globalnego podatku minimalnego. W takiej sytuacji podmiotom kwalifikowanym takiej grupy przedsiębiorstw zostanie przydzielony udział – podlegający opłaceniu w ich państwie członkowskim – w podatku wyrównawczym związanym z nisko opodatkowanymi jednostkami zależnymi grupy przedsiębiorstw wielonarodowych. W ramach UTPR podatek wyrównawczy alokowany jest pomiędzy jurysdykcje spółek zależnych w oparciu o liczbę pracowników oraz wartość aktywów trwałych. Zasada UTPR ma być stosowana od roku podatkowego 2025.

• Regulacje Pillar 2 przewidują również uprawnienie państw członkowskich do wprowadzenia krajowego podatku wyrównawczego (tzw. QDMTT „Qualified Domestic Top-Up Tax”). Umożliwi on naliczanie i pobieranie podatku wyrównawczego w jurysdykcji, w której wystąpił niski poziom opodatkowania, zamiast pobierania całego dodatkowego podatku na poziomie ostatecznej jednostki dominującej. W przypadku dokonania tego wyboru jednostka dominująca stosująca zasadę IIR będzie zobowiązana do zaliczenia kwalifikowanego krajowego podatku wyrównawczego na poczet obliczania podatku wyrównawczego w odniesieniu do danej jurysdykcji.

Kogo dotyczy globalny podatek minimalny?

Zgodnie z założeniami OECD, globalny podatek minimalny ma wynosić 15%, a objęte nim będą przedsiębiorstwa międzynarodowe (MNE) i duże firmy krajowe, których skonsolidowane przychody z co najmniej 2 z 4 ostatnich lat przekroczyły 750 mln EUR. Próg ten ustalany jest na podstawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych i ma na celu zapewnić spójność z istniejącymi międzynarodowymi politykami w zakresie podatku od osób prawnych, takimi jak zasady wymiany informacji o jednostkach wchodzących w skład grupy podmiotów.

Najważniejszym podmiotem, na którym ciąży obowiązek rozliczania globalnego podatku minimalnego jest ostateczna jednostka dominująca (UPE). Zgodnie z Dyrektywą jest to podmiot, który posiada – bezpośrednio lub pośrednio – udział kontrolny w jakimkolwiek innym podmiocie i który nie jest posiadany – bezpośrednio lub pośrednio – przez inny podmiot, który posiadałby w nim udział kontrolny, lub jednostka centralna. W praktyce jest to podmiot, na którym ciąży obowiązek konsolidowania sprawozdań finansowych wszystkich podmiotów wchodzących w skład grupy przedsiębiorstw wielonarodowych lub dużej grupy krajowej, posiadający najważniejsze informacje i możliwości ku temu aby zapewnić zgodność poziomu opodatkowania grupy w poszczególnych jurysdykcjach z ustaloną stawką minimalną.

Dyrektywa przewiduje również sytuacje, gdy obowiązek może dotyczyć podmiotu na niższym szczeblu w strukturze własnościowej grupy – tzw. bezpośredniej jednostki dominującej (IPE). Jest to podmiot kwalifikowany, który posiada – bezpośrednio lub pośrednio – udziały własnościowe w innym podmiocie kwalifikowanym tej samej grupy przedsiębiorstw wielonarodowych i który nie jest ostateczną jednostką dominującą, jednostką dominującą znajdującą się w częściowym posiadaniu, zagranicznym zakładem ani podmiotem inwestycyjnym.

Zgodnie z założeniami dyrektywy, za podmiot kwalifikowany (CE) uważa się podmiot (dowolną osobę prawną lub strukturę prawną, która sporządza odrębne sprawozdanie finansowe) lub zagraniczny zakład, który wchodzi w skład grupy przedsiębiorstw wielonarodowych lub dużej grupy kapitałowej.

W każdym z powyższych przypadków podmioty polskie należące do międzynarodowej grupy podlegającej pod regulacje Pillar 2 powinny dostarczyć odpowiednie dane księgowe, żeby umożliwić wyliczenie ETR.

Poniżej przedstawiamy graficzne podsumowanie 3 reżimów pobierania podatku wyrównawczego:

Zapraszamy Państwa do śledzenia dalszych publikacji w zakresie Pillar II. Kolejna odsłona naszego cyklu dotyczyć będzie jednego z kluczowych elementów kalkulacji globalnego podatku minimalnego – ustalenia kwalifikowanego dochodu lub kwalifikowanej straty.