Ministerstwo Finansów 24 sierpnia 2018 r. przedstawiło szereg propozycji do zmian w ustawach podatkowych. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o podatku dochodowym od osób fizycznych i Ordynacji podatkowej. Nowelizacja przewiduje między innymi zmianę przepisów dotyczących podatku u źródła (WHT) w części dotyczącej poboru podatku. Zmiana ma wejść w życie od 1 stycznia 2019 r.
Stare i nowe zasady
W dotychczasowym stanie prawnym przy wypłacie m.in. dywidend, odsetek, czy należności licencyjnych z Polski do podmiotu mającego siedzibę za granicą co do zasady należało pobrać podatek w wysokości odpowiednio 19% lub 20%. Jednakże po spełnieniu wymogów możliwe było zastosowanie przez płatnika obniżonej stawki podatku lub zwolnienia z opodatkowania wypłat w/w należności (na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub dyrektyw UE.
Od stycznia 2019 r. nowym zadaniem z punktu widzenia płatnika podatku u źródła będzie monitorowanie kwot wypłat dokonywanych w ciągu roku na rzecz jednego podatnika z tytułu różnych należności określonych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 2 Ustawy o CIT (m.in. dywidendy, należności licencyjne, usługi niematerialne). Jeśli kwota ta nie przekroczy 2 mln PLN, płatnik będzie mógł zastosować obniżoną stawkę podatku lub zwolnienie na dotychczasowych zasadach – tj. po uzyskaniu certyfikatu rezydencji podatnika oraz spełnieniu innych dodatkowych wymogów zawartych w przepisach prawa. W przypadku wypłat należności w walucie obcej, kwoty te przelicza się na PLN z zastosowaniem kursu średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wypłaty należności.
Ustawodawca doprecyzował, że płatnik ma przy sprawdzaniu tych wymogów zachować należytą staranność (przy czym przy ocenie, czy należyta staranność została zachowana, organy podatkowe uwzględnią charakter i skalę działalności prowadzonej przez płatnika). Warto również zauważyć, że uściślono definicję rzeczywistego właściciela (tzw. beneficial owner), poprzez dodanie wymogu, iż podatnik musi prowadzić rzeczywistą działalność w kraju miejsca siedziby dla celów podatkowych. Tym szczegółowsze zatem musi być zatem oświadczenie odbiorcy należności o spełnieniu warunków zastosowania zwolnienia.
Podsumowując powyższe: oprócz wprowadzenia wprost do ustawy obowiązku dochowania należytej staranności przy weryfikacji warunków zwolnień przez płatnika i wprowadzenia nowego kryterium do definicji rzeczywistego właściciela, w przypadku nieprzekroczenia progu 2 mln PLN przy wypłatach należności dla jednego podatnika pobór podatku będzie się odbywał na dotychczasowych zasadach.
Przekroczenie progu 2 mln PLN – obowiązkowy pobór podatku
Jeśli natomiast kwota wypłat dokonywanych w ciągu roku na rzecz jednego podatnika z tytułu należności określonych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 2 Ustawy o CIT przekroczy 2 mln PLN płatnik jest obowiązany pobrać podatek u źródła w dniu dokonania wypłaty bez możliwości zastosowania zwolnień lub obniżonych stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów międzynarodowych.
Wniosek o zwrot
Zastosowanie zwolnień lub obniżonych stawek będzie możliwe następczo – podatnik lub płatnik (jeśli ponosił ekonomiczny ciężar podatku) ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o zwrot nadpłaty do organu podatkowego. Do wniosku należy dołączyć dokumenty m.in. potwierdzające spełnienie warunków na zastosowanie zwolnienia lub obniżonej stawki oraz dokumentujące dokonane wypłaty (projekt ustawy zawiera szczegółową listę załączników do wniosku). Samą zawartość wniosku oraz zakres przekazywanych w nim danych określi Minister Finansów w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy. Zgodnie z informacją zawartą w uzasadnieniu do projektu wniosek wraz załącznikami będzie składany w formie elektronicznej. W przypadku złożenie wniosku z niepełna dokumentacją organ wezwie wnioskodawcę do uzupełnienia braków w terminie 14 dni. W przypadku nieusunięcia braków we wniosku w terminie, wniosek zostanie pozostawiony bez rozpoznania.
Zwrot powinien nastąpić co do zasady w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, organ podatkowy może jednak ten termin wydłużyć do czasu zakończenia weryfikacji wniosku w ramach kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego. Warto zauważyć iż 6-miesięczny termin biegnie ponownie, jeśli wnioskodawca dokona zmiany wniosku.
Wyjątki od obowiązkowego poboru
Od zasady obowiązkowego poboru podatku według ustawowej stawki w przypadku, gdy wypłaty dla jednego podmiotu przekroczą próg 2 mln PLN, projekt przewiduje dwa wyjątki.
Pierwszy z nich znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy płatnik złoży oświadczenie, że:
- posiada wszystkie dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego, które potwierdzają zasadność zastosowania zwolnienia lub obniżonej stawki podatku u źródła;
- po przeprowadzeniu z zachowaniem należytej staranności wymaganej weryfikacji zasadności zastosowania zwolnienia lub obniżonej stawki podatku, płatnik nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania wspomnianej stawki lub zwolnienia.
Oświadczenie to składa kierownik jednostki w rozumieniu Ustawy o Rachunkowości pod rygorem odpowiedzialności karnej najpóźniej w dniu dokonania wypłaty należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust 1 i 22 ust 1. Ustawy o CIT za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W przypadku, gdy oświadczenie nie będzie zgodne z prawdą, płatnik nie dokonał weryfikacji lub dokonał jej ze starannością nieadekwatną do charakteru i skali jego działalności, organ podatkowy ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 10% podstawy opodatkowania należności, w stosunku do której płatnik nie pobrał podatku lub zastosował niższą stawkę podatku.
Drugi wyjątek dotyczy wypłat należności do których zastosowanie znajdują zwolnienia przewidziane w art. 21 ust. 3 i 22 ust. 4 Ustawy o CIT (zwolnienia wprowadzone w ramach implementacji przepisów UE). Płatnik może w takim przypadku zastosować zwolnienie do wypłat należności mimo przekroczenia progu 2 mln PLN, jeśli posiada obowiązującą Opinię o stosowaniu zwolnienia. O wydanie opinii może wystąpić podatnik lub płatnik (jeśli będzie wpłacał podatek z własnych środków i ponosić jego ciężar ekonomiczny). Opinia będzie wydawana w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Opłata od wniosku wynosić będzie 2.000 PLN. Opinia o stosowaniu zwolnienia jest ważna przez 36 miesięcy od daty jej wydania, chyba że podatnik przestanie spełniać warunki uprawniające do zastosowania zwolnienia lub zmienią się istotne okoliczności faktyczne mogące mieć wpływ na spełnienie warunków zwolnienia, a wnioskodawca w ciągu 14 dni nie poinformuje organu, który wydał opinię o tej zmianie.
Dodatkowe wyjątki będzie mógł określić Minister Finansów w drodze rozporządzenia.
Certyfikat rezydencji – możliwość przedłożenia kopii
W odpowiedzi na liczne problemy z uzyskaniem oryginałów certyfikatów rezydencji od dużych globalnych graczy (m.in. Google, Facebook), którzy na ogół zamieszczają na swojej stronie jedynie elektroniczną wersję certyfikatu, projekt zawiera także propozycję zmiany przepisów umożliwiającą przedłożenie przez płatnika kopii certyfikatu rezydencji w miejsce wymaganego dotychczas oryginału. Będzie to jednak niestety możliwe tylko po spełnieniu następujących warunków:
- kwota należności wypłacana na rzecz jednego podmiotu nie przekracza 10 tyś. PLN rocznie,
- należność dotyczy wyłącznie usług niematerialnych,
- informacje zamieszczone na kopii certyfikatu nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do ich zgodności ze stanem faktycznym.
Wejście w życie
Projekt zakłada, że proponowane zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2019 r. Warto zatem, aby płatnicy przeanalizowali dokonywane do tej pory płatności i w przypadku spodziewanych wypłat należności, które mogą przekroczyć 2 mln. PLN dla jednego podmiotu w roku podatkowym, skontaktowali się z odbiorcą w celu ustalenia dalszych kroków w przypadku wejścia w życie ustawy w tym kształcie, w szczególności np. złożenia wniosku o Opinię o stosowaniu zwolnienia.