1. Aport nieruchomości pomiędzy podmiotami w grupie VAT
2. Przełomowy wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości – już wkrótce definicja budowli na nowo
3. Ustalenie wartości początkowej stanowiącej podstawę opodatkowania dla podatku od przychodów z budynku
4. Podatek z najmu komercyjnego
5. Stawki maksymalne w podatku od nieruchomości w 2024 roku
6. Szybsza amortyzacja w przypadku gmin o wysokiej stopie bezrobocia
7. Wycofanie nieruchomości z firmy – czy zawsze z VAT?
8. Zwrot nadpłaty podatku od nieruchomości – jak wpłynie na przychód w CIT?
9. Zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia typu success fee oraz wynagrodzenia zryczałtowanego za usługi komercjalizacji na gruncie CIT

1. Aport nieruchomości pomiędzy podmiotami w grupie VAT

Aport w myśl k.s.h.¹ może zostać przeznaczony na utworzenie lub powiększenie majątku spółki. Daje on prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze, rzeczy, prawa, umiejętności oraz zdolności techniczne czy kompetencje zawodowe. Wniesienie aportu do spółki spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług z ustawy o VAT². Czy jednak zawsze aport jest opodatkowany VAT? Przyjrzyjmy się ciekawej interpretacji indywidualnej z lipca 2023 r.

W sytuacji, gdy przedmiotem aportu są towary i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów. W sytuacji przedstawionej przez podatnika we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, gdy dotyczy to utworzenia grupy VAT, dostawy oraz usługi świadczone wewnątrz grupy VAT nie będą stanowiły transakcji dla celów VAT, tj. dostawa towarów lub świadczenie usług wewnątrz grupy nie będą opodatkowane podatkiem VAT. Z kolei w transakcjach z podmiotami spoza grupy VAT, grupa VAT będzie uznawana za jednego podatnika. Uznał tak Dyrektor KIS w wydanej 13 lipca 2023 r. interpretacji indywidualnej o znaku sprawy 0113-KDIPT1-2.4012.360.2023.2.KW.
Uwzględnił on stanowisko wnioskodawcy i zaznaczył, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika.
Zagadnienie i problematyka związana z aportem jest szeroko obecna w prawie spółek. Jak pokazuje przykład tej interpretacji indywidualnej, aport nie zawsze będzie pociągał za sobą obowiązki na gruncie podatku od towarów i usług. Osoby prowadzące działalność gospodarczą i mające wątpliwości związane z opodatkowaniem aportów w ramach grupy VAT, zapraszamy do kontaktu.

2. Przełomowy wyrok TK³ w sprawie podatku od nieruchomości – już wkrótce definicja budowli na nowo

4 lipca 2023 r. zapadł przełomowy wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie definicji budowli na potrzeby podatku od nieruchomości. W efekcie tego orzeczenia definicja budowli przestanie obowiązywać 18 miesięcy od opublikowania go w Dzienniku Ustaw (nastąpiło to dnia 10 lipca 2023 r. pod poz. 1313). Będzie to gruntowna zmiana rozumienia budowli na gruncie podatkowym.

O wyroku pisaliśmy niedawno na naszym blogu pod linkiem: Przełomowy wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości – koniec problemów z definicją budowli?

Definicja budowli jest znacząca dla przedsiębiorców, którzy na jej podstawie określają wysokość podatku od nieruchomości. Zmiana samej definicji budowli po wyroku TK wiązać się będzie z pewnością ze zmianą sposobu obliczania podatku od nieruchomości. Ustawodawca ma teraz szansę na oparcie definicji budowli o ustawę podatkową, a nie jak do tej pory – ustawę Prawo Budowlane. Był to jeden z zarzutów ekspertów oraz TK, odnośnie naruszania Konstytucji RP.
W uzasadnieniu Trybunału szczególnie zauważalne jest powołanie się na naruszenie art. 217 Konstytucji RP, który mówi o tym, że elementy konstrukcyjne podatku, a przede wszystkim przedmiot opodatkowania, musi określać ustawa podatkowa. Dotychczas określało to odesłanie do ustawy Prawo Budowlane, co powodowało wiele problemów prawnych i faktycznych.
Czekając na nową definicję budowli, możemy spodziewać się sporych zmian w opodatkowaniu nieruchomości, co jest szczególnie istotne dla osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce. Śledzimy zmiany podatkowe w tym zakresie i skutki finansowe, jakie będzie powodować nowa definicja budowli w podatku od nieruchomości. W razie pytań, zapraszamy do kontaktu.

3. Ustalenie wartości początkowej stanowiącej podstawę opodatkowania dla podatku od przychodów z budynku

NSA⁴ orzekł w niedawno wydanym wyroku, że podstawa opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków nie jest pomniejszana o dokonane już odpisy amortyzacyjne. Jest to stanowisko jednoznacznie niekorzystne, jednak spójne z podejściem, jakie zajmują w takich sprawach organy podatkowe oraz sądy administracyjne.

Spór dotyczył art. 24b ust. 3 ustawy o CIT⁵, odpowiednio art. 30g ust. 3 ustawy o PIT⁶. Wynika z niego, że przychodem z budynku jest ustalona na pierwszy dzień każdego miesiąca wartość początkowa tego budynku jako środka trwałego, wynikająca z prowadzonej ewidencji. Podatnicy uważali, że w świetle tego przepisu wartość początkowa budynku jest zmienna. Wywodzili z tego, że może być pomniejszana o odpisy amortyzacyjne dokonane w poprzednich miesiącach. To by oznaczało, że może być zmniejszana z miesiąca na miesiąc.
Nie zgodził się z takim stanowiskiem podatników na etapie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Dyrektor KIS. Stwierdził w wydanej interpretacji z dnia 6 listopada 2019 r. znak sprawy nr 0111-KDIB1-1.4010.374.2019.1.NL, że w świetle art. 24b ust. 3 ustawy o CIT wartość początkowa budynku powinna być ustalana na pierwszy dzień każdego miesiąca z pominięciem odpisów amortyzacyjnych, ale z uwzględnieniem np. ulepszeń. Wartość początkowa środka trwałego służy do obliczenia odpisów amortyzacyjnych, a one co do zasady nie pomniejszają tej wartości. Inaczej jest w przypadku ulepszeń, bo te powiększają wartość początkową środka trwałego na podstawie art. 16g ust. 13 ustawy o CIT.
Orzeczenie WSA⁷ zostało utrzymane przez NSA w mocy wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2023 r. sygn. akt II FSK 214/21. Potwierdził, że podstawa opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków nie powinna być pomniejszana o odpisy amortyzacyjne. NSA zgodził się z organem podatkowym, że gdyby zgodzić się z korzystną dla podatników argumentacją spółek, podstawa opodatkowania zmniejszyłaby się poniżej 10 mln zł.
Skutkowałoby to brakiem podatku od przychodów z budynków i byłoby sprzeczne z celami ustawy podatkowej. Ratio legis wynikające z ustawy nie pozostawia więc wątpliwości, że w tym kierunku należy dokonywać wykładni przepisów przy podatku od przychodów z budynków.
Skutki finansowe takiego niekorzystnego stanowiska fiskusa oraz sądów administracyjnych są niezmiennie negatywne dla podatników. W razie pytań związanych z tym podatkiem, zapraszamy do kontaktu.

4. Podatek z najmu komercyjnego

W dniu 12 lipca 2023 roku zapadł ważny wyrok NSA w kwestii podatku od nieruchomości przy najmie. Sąd podzielił korzystną dla podatników argumentację i stwierdził, że podwyższona stawka podatku od nieruchomości przewidziana dla działalności gospodarczej nie może być stosowana zarówno do budynku jak i do lokalu mieszkalnego, w którym zaspokajane są potrzeby mieszkaniowe. Jest to wyrok przełamujący wieloletnią niekorzystną linię orzeczniczą NSA oraz organów podatkowych względem podatników w zakresie podatku z najmu komercyjnego.

Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy kolejowego i kwestii sposobu opodatkowania gruntów po zlikwidowanej linii kolejowej. NSA niejako przy okazji zajął stanowisko w kwestii właściwej stawki podatku od nieruchomości dla mieszkań przeznaczonych pod najem długoterminowy. Opierając się na artykule 1a ust. 2a pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, sąd kasacyjny uznał, że do gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zalicza się budynków mieszkalnych oraz gruntów z nimi związanych.
Według NSA za przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej nie mogą być uznane te części budynku mieszkalnego, które są wykorzystywane na cele mieszkalne. Sąd uznał za istotne w tym zagadnieniu przede wszystkim to, czy w budynku bądź lokalu mieszkalnym zaspokajane są potrzeby mieszkaniowe. Wyrok NSA sygn. akt III FSK 250/23 jest prawnomocny i różni się od dotychczasowego podejścia sądów administracyjnych w kwestii podatku od nieruchomości przy najmie. Być może zmieni to podejście innych sądów do kwestii podatku z najmu komercyjnego.
Podatnicy mogą spodziewać się nowego, korzystnego dla nich trendu fiskusa w podatku od nieruchomości przy najmie. Należy mieć nadzieję, że pozostanie to utrwaloną praktyką organów podatkowych w Polsce.

5. Stawki maksymalne w podatku od nieruchomości w 2024 roku

Dnia 21 lipca 2023 r. wydane zostało obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2024 (Monitor Polski 2023 r. poz. 774). W związku z wysoką inflacją na podatników mogą czekać rekordowe stawki w podatku od nieruchomości za rok 2024. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych reguluje dokładnie maksymalną ich wysokość. Ostateczna decyzja pozostaje jednak w rękach rady gminy.

Ustalenie rzeczywistych stawek podatku od nieruchomości w danym roku leży w kompetencjach rady gminy. To ona podejmuje uchwałę, w której określa stawki podatku od nieruchomości. Nie mogą być one jednak wyższe od maksymalnych stawek określonych na dany rok przez Ministra Finansów. W roku 2024 maksymalne stawki w podatku od nieruchomości jakie mogą zostać uchwalone są znacznie wyższe niż w latach ubiegłych.

Maksymalne stawki podatku od nieruchomości w 2024 r. można podzielić na stawki od gruntów, od budynków oraz od budowli. W przypadku gruntów w 2024 mogą one wynieść, w zależności od ich przeznaczenia:

• od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 1,34 zł od 1 m² powierzchni,
• od gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych – 6,66 zł od 1 ha powierzchni,
• od pozostałych gruntów, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,71 zł od 1 m² powierzchni,

Zaś maksymalne stawki podatku od nieruchomości za rok 2024 wynoszą dla budynków lub ich części:

• mieszkalnych – 1,15 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,
• związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 33,10 zł od 1 m² powierzchni użytkowej,
• pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 11,17 zł od 1 m² powierzchni użytkowej.

W przypadku podatku od budowli stawka procentowa jest stała i wynosi 2% wartości budowli ustalonej zgodnie z art. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Porównując maksymalne stawki podatku od nieruchomości za rok 2023 z tymi czekającymi podatnika w 2024 roku, łatwo można stwierdzić, że mogą być one wyższe o około 15%. Wynika to ze słabej kondycji finansów samorządów w Polsce, które mogą stosować stawki w tej wysokości by uzupełnić braki w budżecie. Najdotkliwiej poczuć to mogą przedsiębiorcy, którzy płacą wysoki podatek od nieruchomości związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jest już prawie pewne, że stawki wzrosną o 15% w 2024 roku w Warszawie, ponieważ w tym mieście utrwaloną praktyką jest to, że podwyżka jest analogiczna do wskaźnika inflacji. W sprawie wzrostu stawek podatku od nieruchomości w Poznaniu w 2024 roku, decyzja nie została jeszcze podjęta.

Rekordowe podwyżki w podatku od nieruchomości dotkną niemal każdego podatnika. Jest to ściśle związane z wysoką inflacją w Polsce. Skutki finansowe odczują wszyscy podatnicy podatku od nieruchomości.

6. Szybsza amortyzacja w przypadku gmin o wysokiej stopie bezrobocia

Znowelizowana 17 sierpnia 2023 r. ustawa o zmianie ustawy o PIT oraz ustawy o CIT ma wspomóc sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w gminach o wysokim wskaźniku bezrobocia. Sektor MŚP obejmuje według różnych kryteriów ponad 90% przedsiębiorców działających w Polsce. Gminy, aby mogły zostać zakwalifikowane do tej korzystnej amortyzacji, mają być tymi o niskim dochodzie w przeliczeniu na mieszkańca.

Przedsiębiorcy będą mogli skorzystać ze skrócenia okresu amortyzacji budynków i budowli niemieszkalnych z 40 lat do lat 5 albo 10 – w zależności od stopy bezrobocia w gminie oraz jednoczesnego spełnienia kryterium niskiego dochodu przez gminę.
Przedsiębiorcy będą mogli skrócić okres amortyzacji poprzez stosowanie indywidualnych stawek, gdy środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:

• od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji środka trwałego wyniesie minimum 10 lat,
• powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji środka trwałego wyniesie minimum 5 lat.

Spełnienie tych warunków ustala się na miesiąc, w którym wystąpiło jedno z następujących zdarzeń:

• uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę,
• upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydano zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu,
• środek trwały został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Preferencja stanowić ma pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w aktach prawa unijnego dotyczących pomocy de minimis. Jest to niekwestionowana szansa na pobudzenie aktywności gospodarczej w gminach, regionach słabiej rozwiniętych oraz z problemem bezrobocia. Ma w opinii pomysłodawców nowelizacji dać impuls rozwojowy w biedniejszych częściach Polski.
Wprowadzenie preferencji może skutkować większym zainteresowaniem inwestorów w zakresie prowadzania działalności gospodarczej w mniej rozwiniętych regionach Polski. Zapraszamy inwestorów i przedsiębiorców do kontaktu.

7. Wycofanie nieruchomości z firmy – czy zawsze z VAT?

Wycofanie nieruchomości niemieszkalnej z działalności gospodarczej przedsiębiorcy do majątku prywatnego nie zawsze podlega VAT. Wymogiem jest, by ta nieruchomość przeznaczona była do dalszego wynajmu. Nie spełnia to kryteriów pojęcia nieodpłatnego przekazania towarów na cele osobiste podatnika w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT – potwierdził w interpretacji indywidualnej z dnia 24 sierpnia 2023 r. (znak sprawy 0114-KDIP1-3.4012.417.2023.1.PRM) Dyrektor KIS.

O wydanie interpretacji podatkowej do Dyrektora KIS wystąpił przedsiębiorca, który w prowadzonej działalności gospodarczej dysponował nieruchomością zabudowaną budynkami niemieszkalnymi. Częściowo wykorzystywał ją we własnej działalności, częściowo wynajmował. Odliczył VAT od nakładów poniesionych na nabycie tej nieruchomości oraz wzniesienie budynków, a w czasie ich użytkowania – od poniesionych nakładów.
Wnioskodawca przedstawił swoje stanowisko w sprawie, że skoro nadal nieruchomość ta będzie wynajmowana (będzie służyła czynnościom opodatkowanym), to nie będzie musiał zapłacić VAT w związku z jej wycofaniem z działalności gospodarczej. Uważał, że w związku z tym nie będzie też musiał skorygować odliczonego już podatku naliczonego VAT.
Dyrektor KIS potwierdził stanowisko przedsiębiorcy w przedstawionym mu stanie faktycznym. Wyjaśnił, że bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu ustawy o PIT, to jeżeli będzie wykonywany w sposób ciągły dla celów zarobkowych, będzie stanowić dla celów VAT działalność gospodarczą na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Dyrektor KIS potwierdził, że przedsiębiorca nie będzie zobowiązany do skorygowania odliczonego VAT-u.
Fiskus w ciekawy sposób odniósł się do tej kwestii w VAT. Dla podatników jest to korzystne stanowisko organów podatkowych, które stwierdziły niewystępowanie w tego typu sytuacji podatku od towarów i usług.

8. Zwrot nadpłaty podatku od nieruchomości – jak wpłynie na przychód w CIT?

Nadpłata podatku od nieruchomości będzie stanowiła przychód podatkowy spółki w takiej części, w jakiej wcześniej podatek od nieruchomości zaliczono do kosztów uzyskania przychodu. Nadpłata może służyć uregulowaniu zaległości podatkowej, bieżących zobowiązań podatkowych oraz przyszłych zobowiązań podatkowych, tj. zobowiązań, które na moment jej zaistnienia jeszcze nie powstały.

Uznał tak Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2023 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.766.2022.1.MF. W przypadku złożenia przez podatnika wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, przedmiotowe postanowienie jest wydawane dopiero, gdy przyszłe zobowiązania, o których mowa we wniosku podatnika powstaną, tj. zaistnieją jako zobowiązanie podatnika do zapłacenia podatku w określonej wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
W świetle obowiązujących przepisów nie jest możliwym dokonanie zaliczenia nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych dopóki obowiązek podatkowy nie przekształci się w wymagalne zobowiązanie podatkowe. Zatem dopiero w tym momencie jest możliwe żądanie zaspokojenia zobowiązania.
Tym samym w przypadku, gdy nadpłata zostaje rozliczona przez organ podatkowy na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, za dzień otrzymania nadpłaty należy uznać dzień wymagalności przyszłego zobowiązania, na który ma zostać przerachowana nadpłata.
Omówiona interpretacja indywidualna jest przykładem ważnej i praktycznej kwestii dla każdej osoby prowadzącej działalność gospodarczą – nadpłaty w podatkach. Zapraszamy do kontaktu w razie pytań związanych z tą kwestią.

9. Zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia typu success fee oraz wynagrodzenia zryczałtowanego za usługi komercjalizacji na gruncie CIT

Dnia 5 października 2023 roku zapadł interesujący wyrok NSA w sprawie wynagrodzenia zryczałtowanego za usługi komercjalizacji dla zleceniobiorcy w formie tzw. success fee. Jest to coraz częściej stosowana w praktyce przez przedsiębiorców forma wynagradzania, mająca zachęcać zleceniobiorców do aktywności. Odpowiednie zaliczanie tego typu wydatków do kosztów uzyskania przychodów na gruncie CIT budzi jednak liczne wątpliwości.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 października 2023 r. o sygn. akt II FSK 283/21 pochylił się nad zagadnieniem wynagrodzeń typu success fee na gruncie kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych. Sprawa dotyczyła spółki z branży nieruchomościowej. Wystąpiła ona o wydanie interpretacji indywidualnej z pytaniem o sposób rozliczenia wydatków poniesionych na wynagrodzenie w formie tzw. success fee profesjonalnemu pośrednikowi na rynku nieruchomości.
Organ podatkowy potwierdził, że wydatki takie są kosztem podatkowym, ale powstał spór co do sposobu rozliczania takich kosztów. W ocenie fiskusa koszty takie nie dotyczyły ściśle umów najmu nieruchomości i nie mogły zostać za takie uznane. Według urzędników wynagrodzenia typu success fee są wypłacane zleceniobiorcy w ścisłym związku ze świadczeniem usług mających pozyskać najemców.
Spółka-wnioskodawczyni, zaskarżyła niekorzystną dla siebie interpretację. W I instancji WSA w Szczecinie zgodził się, że sporne wydatki dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy i nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego. Uznał więc, że powinny stanowić koszty proporcjonalnie do długości okresu, jakiego dotyczą. Po zaskarżeniu korzystnego dla podatnika wyroku przez fiskusa, sąd kasacyjny stwierdził co prawda, że taka forma wynagrodzenia ma bezpośredni związek z uzyskanym przychodem, jednak w pozostałej części wyroku zajął odmienne stanowisko niż WSA.
Na podstawie art. 15 ust. 4e ustawy o CIT sąd stwierdził, że takie wynagrodzenie powinno być rozliczane na dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku). Koszty takie są bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodu i powinny być rozliczane w momencie ich poniesienia. Podzielił pogląd organów podatkowych, że koszty te nie dotyczą umów najmu nieruchomości ani również czasu, na jaki zostały zawarte te umowy. Nie mogą więc być to koszty związane ze świadczonym najmem. Jest to wydatek jednorazowy, ściśle związany z usługą pozyskania najemców, klientów i powinien być rozliczony jako koszt uzyskania przychodów w momencie jego poniesienia.
Wyrok NSA jest prawomocny i wydaje się być przyznaniem racji fiskusowi, co do postrzegania wynagrodzenia tzw. success fee, jako kosztu uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.
Wynagrodzenie dodatkowe w formie success fee jest coraz popularniejsze w obrocie prawnym, skutki finansowe zaś wydają się być niejednoznaczne. W przypadku pytań, zapraszamy przedsiębiorców do kontaktu.