W dniu 12 lipca 2020 r. każde państwo członkowskie UE miało obowiązek przyjęcia Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (dalej: Rozporządzenie).
Przewodnią myślą utworzenia dokumentu było głównie dążenie do transparentnych i sprawiedliwych zasad działania internetowej sprzedaży usług czy towarów. W Rozporządzeniu zredagowano odpowiednie i transparentne warunki względem platform internetowych oferujących towary i usługi. Ze względu na dotychczas niejasne i niejednoznaczne regulacje w tym zakresie, małe i średnie przedsiębiorstwa działające w dziedzinie pośrednictwa internetowego, nie mogły rzetelnie prowadzić swojej działalności internetowej. Wprowadzone Rozporządzenie miało eliminować te liczne problemy – czy faktycznie odniosło ono sukces?
Kto powinien zwrócić uwagę na Rozporządzenie?
Rozporządzenie kierowane jest w szczególności do dostawców usług pośrednictwa internetowego, a w niewielkim stopniu dotyczy ono również wyszukiwarek internetowych, które odpowiadają za dostarczanie i oferowanie użytkownikom usług o przeznaczeniu biznesowym. Warto zatem wyjaśnić kogo definiuje się jako dostawcę usług pośrednictwa internetowego. Jest to każda osoba fizyczna lub prawna, która odpowiada za świadczenie usług w zakresie pośredniczenia usług internetowych, a także która oferuje swoje świadczenie użytkownikowi biznesowemu. Warto również określić tutaj pojęcie konsumenta biznesowego, którego definiuje się poprzez korzystanie z technicznej platformy (np. utworzonej aplikacji).
Wskazać zatem należy, że objęte Rozporządzeniem są nie tylko platformy internetowe takie jak Allegro, ale również same aplikacje takie jak Google Pay, Facebook, Instagram czy nawet Booking. Natomiast z Rozporządzenia wyłącza się usługę płatniczą czy reklamę internetową.
Aby w pełni zakwalifikować użytkowników, którzy powinni zostać objęci Rozporządzeniem wskazano również na warunki jakie powinni oni spełniać:
- ich siedziba lub miejsce zamieszkania znajduje się na terenie UE,
- przeznaczenie usługi opiera się na oferowaniu towarów bądź usług konsumentom będących na terenie UE.
Nowe obowiązki – na co zwrócić uwagę?
Przyjęcie Rozporządzenia wiążę się przede wszystkim z dodatkowymi obowiązkami ze strony podmiotów odpowiadających za platformy internetowe. W związku z tym dodatkowe zobowiązania dotyczą m.in.:
- określenia warunków korzystania z usług z uwzględnieniem ewentualnych zmian regulaminowych czy ogólnych warunków;
- ograniczenia, zawieszenia bądź zakończenia korzystania z usług pośredniczenia internetowego;
- warunków pozycjonowania towarów i usług, a także promowanie towarów i usług własnych;
- w zakresie nowego systemu rozwiązywania sporów.
Warunki korzystania usług i zmiany
W zakresie korzystania z usług uregulowano kwestię prostego i zwięzłego języka w przypadku określenia jakichkolwiek warunków czy regulaminów. Niewątpliwie do tej pory, kwestie odpowiedniego zrozumienia i wyznaczania warunków czy zasad nie było dla każdego konsumenta rzetelnie wyjaśnione a niektóre kwestie były zupełnie niezrozumiałe.
Rozporządzenie wskazuje m.in. na obowiązek określania jasnych zmian regulaminowych czy ogólnych warunków. Niewątpliwie było to istotne z punktu widzenia konsumentów, którzy niejednokrotnie musieli głowić się nad zrozumieniem określonych zasad. Co więcej, wprowadzono 15 dniowy termin w stosunku do powiadomień konsumenckich o ewentualnych zmianach dotychczasowych zasad stosowanych w określonej transakcji. Istotne wydaje się również wprowadzenie możliwości niezaakceptowania zmian przez konsumenta i w ty przypadku, ma on prawo ich odrzucenia, a następnie wypowiedzenia umowy przed upływem okresu.
Ograniczenie, zawieszenie lub zakończenie usługi
Kluczową regulacją jest również wprowadzenie konieczności uzasadnienia ewentualnych zmian w zakresie ograniczenia, zawieszenia bądź zakończenia korzystania z usług przez dostawcę. Wprowadzono tutaj limit czasowy, m.in. w przypadku zakończenia usług, gdzie zobowiązano dostawcę do wydania decyzji w terminie co najmniej 30 dni przed końcem świadczenia usługi.
Pozycjonowanie towarów i usług
Określone zostały również warunki pozycjonowania towarów i usług, które określane są w Rozporządzeniu jako „plasowanie towarów i usług”. Użytkownicy mają obowiązek uzasadnić m.in. jakie parametry decydowały o nadaniu takiej a nie innej wagi wyszukiwania towarów na platformach internetowych. Ponadto, dostawca jest zobowiązany do przekazania wyszczególnionego opisu parametru.
Rozwiązywanie sporów
Ciekawym rozwiązaniem wydaje się również przemyślany i opracowany system rozwiązywania sporów. Uregulowanie w każdym kraju członkowskim tej kwestii wymusza na przedsiębiorcy opracowanie konkretnego systemu, który będzie odpowiedzialny za sprawne rozpatrywanie skarg. Celem utworzenia systemu ma być zredukowanie ilości spraw sądowych, co może przyczynić się na ewentualne skrócenie czasu prowadzenia kwestii spornych w usługach pośrednictwa internetowego. Co więcej, wymaga się również ustalenia stron łagodzących spór, tzw. mediatorów, którzy mają wspomóc w efektywnym rozstrzygnięciu nieprawidłowości. Taki system nie jest wymagany jednak w przypadku przedsiębiorców, którzy w swojej firmie posiadają mniej niż 50 pracowników i nie uzyskały obrotów wyższych niż 10 milionów euro.