W transakcjach między podmiotami powiązanymi może dojść do sytuacji, w której jeden z podmiotów zdecyduje się zwolnić z długu drugą stronę transakcji. W wyniku umorzenia zobowiązania polegającego m.in. na zapłacie danej kwoty pieniędzy wynikającej z zawartej transakcji powstaje przychód po jednej ze stron. Czy takie przysporzenie powinno zostać zakwalifikowane jako ukryte zyski? Czy jeśli uznamy tę czynność za podlegającą opodatkowaniu – kiedy powinno się zapłacić podatek?
Likwidacja zadłużenia – ceny sprzedaży nieruchomości
W temacie obowiązku opodatkowania zwolnienia z długu wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 7 września 2023 roku (nr 0114-KDIP2-2.4010.358.2023.1.KW) w sprawie dotyczącej sprzedaży nieruchomości. Stan faktyczny w opisywanej sprawie wyglądał w sposób następujący: dwie spółki powiązane, opodatkowane estońskim CIT, rozważały scenariusz polegający na podpisaniu umowy dzierżawy nieruchomości, w którym w trakcie lub po jej zakończeniu dzierżawiona nieruchomość zostałaby zakupiona przez wnioskodawcę. Następnie, dług spółki kupującej nieruchomość zostałaby anulowany przez sprzedawcę. Pytanie zadane organowi dotyczyło tego, czy dokonanie takiej czynności powinno zostać uznane za ukryte zyski. Zdaniem wnioskodawcy świadczenie nie będzie spełniało definicji ukrytych zysków, przez co obowiązek zapłaty podatku powinien powstać później, tj. dopiero w momencie dystrybucji uzyskanego w ten sposób przychodu.
Z powyższym stanowiskiem nie zgodził się fiskus. Jego zdaniem zwolnienie spółki z długu będzie stanowić dla niej oraz jej wspólników bezpośrednią korzyść, przez co należy uznać przeprowadzenie takiej transakcji za ukryte zyski. Transakcja sprzedaży nieruchomości oraz następne umorzenie ceny nie jest niezbędne w prowadzonej działalności gospodarczej oraz nie wynika z celów biznesowych, wobec czego uzyskany w ten sposób dochód należy opodatkować ryczałtem od dochodów spółek.
W takim przypadku podatek należy zapłacić w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano by omawianego zwolnienia.
Zwolnienie z długu w zakresie części odsetkowej pożyczki
Inaczej sprawa wygląda w przypadku umorzenia odsetek od pożyczki udzielonej przez wspólnika na rzecz spółki. W takiej sytuacji jedynym beneficjentem przeprowadzonej czynności będzie spółka, wobec czego nie zostanie wypełniona definicja ukrytych zysków, zgodnie z którą ukryte zyski są to m.in. świadczenia, których beneficjentem są wspólnicy spółki. Ukrytego zysku w myśl art. 28m ust. 3 ustawy o CIT nie stanowią operacje, których beneficjentem jest spółka opodatkowana estońskim CIT (zob. interpretacja indywidualna z dnia 20 marca 2023 roku sygn. 0111-KDIB1-2.4010.43.2023.1.ANK). Reasumując, w przypadku umorzenia przez wspólnika swojej wierzytelności względem spółki stanowiącej część odsetkową pożyczki, nie powstanie obowiązek zapłaty ryczałtu.
Jak w takim razie traktować rozwiązanie zobowiązania finansowego?
Kluczowa jest definicja ukrytych zysków. Jeżeli umorzenie długu nie będzie generować pośrednio lub bezpośrednio korzyści dla wspólników spółki lub podmiotów powiązanych z nimi lub ze spółką, wtedy wykonane świadczenie nie powinno zostać uznane za czynność powodującą obowiązek zapłaty ryczałtu.
Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek pytania bądź potrzebują wsparcia w zakresie ryczałtu od dochodów spółek i nie tylko, zapraszamy do kontaktu ze specjalistami Nexia Advicero.
