W wyroku z dnia 28 stycznia 2025 r. (sygn. akt II FSK 788/23) Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”) wskazał, że spółki nieruchomościowe przy ustalaniu wartości amortyzowanej nieruchomości nie mogą pomijać metodologii określonej w ustawie o rachunkowości (dalej: „UoR”).
Amortyzacja środków trwałych jest ważnym zagadnieniem u podatników będących spółkami nieruchomościowymi. Zagadnienie to wiąże się ściśle z możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu (dalej: „KUP”) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych. Na tym tle dostrzec można wyraźne różnice interpretacji podatników oraz fiskusa. Jednym z przykładów różnic jest poniższa interpretacja podatkowa wraz z jej dalszymi losami w postępowaniach sądowych.
Stan faktyczny
Sprawa dotyczyła spółki nieruchomościowej, która w związku ze zmianą przepisów w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”) powzięła wątpliwość co do podatkowego rozliczania jako KUP odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości, dokonywanych od 1 stycznia 2022 r. Zwróciła się o wydanie interpretacji indywidualnej w tym zakresie.
Wnioskodawczyni stała na stanowisku, że dalej jest uprawniona do zaliczenia do KUP odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nieruchomości oraz przy uwzględnieniu dotychczas przyjętych podatkowych stawek amortyzacyjnych. Uzasadniając swoje stanowisko powoływała się na zastosowanie konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych oraz interesów w toku. W ocenie wnioskodawczyni zastosowanie znowelizowanej treści art. 15 ust. 6 ustawy o CIT w stosunku do już prowadzonych przez spółkę rozliczeń podatkowych, wiązałoby się z odebraniem takich praw podatnika.
Stanowisko fiskusa
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”) w interpretacji indywidualnej z dnia 10 sierpnia 2022 r. (znak: 0111-KDIB1-2.4010.322.2022.2.ANK) nie zgodził się z jej stanowiskiem. Uznał, że skoro spółka nie dokonuje, na podstawie UoR, odpisów amortyzacyjnych od posiadanych nieruchomości, to nie będzie uprawniona do rozpoznania KUP z tytułu dokonywanych na podstawie ustawy o CIT odpisów amortyzacyjnych. DKIS wskazał, że prawodawca w ustawie nowelizującej dokonując zmiany art. 15 ust. 6 ustawy o CIT nie wprowadził przepisów przejściowych. W związku z tym przepis ten ma zastosowanie do zdarzeń następujących po 1 stycznia 2022 r. Organ podatkowy zaznaczył, że dokonywanie odpisów amortyzacyjnych następuje „na bieżąco”. W ocenie DKIS skutki podatkowo-prawne tych działań powinny więc być ocenione na podstawie przepisów ustawy o CIT aktualnie obowiązujących.
Rozstrzygnięcie WSA w Poznaniu
Spółka zaskarżyła tą interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: „WSA”) w Poznaniu. Zarzuciła w skardze naruszenie art. 15 ust. 6 ustawy o CIT poprzez uznanie, że nie będzie ona uprawniona do rozpoznania KUP z tytułu z odpisów amortyzacyjnych od posiadanych nieruchomości. Podniosła także naruszenie przez organ podatkowy zasad rangi konstytucyjnej, zmieniając w trakcie okresu amortyzacji jej zasady. W wyroku z dnia 10 lutego 2023 r. (sygn. akt I SA/Po 790/22) WSA w Poznaniu uchylił interpretację indywidualną DKIS. Wskazał, że ograniczenie z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT nie ma zastosowania, jeżeli spółka nieruchomościowa wycenia nieruchomości inwestycyjne według wartości godziwej i nie dokonuje od nich odpisów amortyzacyjnych obciążających wynik finansowy. WSA w uzasadnieniu podkreślił, że przyjęcie wykładni przepisów jaką zaprezentował DKIS pozbawiłoby skarżącą, w nieuprawniony sposób, możliwości rozpoznania odpisów amortyzacyjnych jako KUP. Podkreślił, że artykuł ten w nowym brzmieniu nie daje podstaw do przyjęcia, że zamiarem ustawodawcy było całkowite pozbawienie podatników, którzy nie dokonują odpisów amortyzacyjnych na potrzeby bilansowe, prawa do zaliczenia odpisów amortyzacyjnych dokonywanych dla celów podatkowych. Skutkowałoby to całkowitym pozbawienia ich prawa do uznania tych odpisów za KUP.
Stanowisko NSA
Wyrok ten zaskarżył do NSA organ podatkowy. W wyroku z dnia 28 stycznia 2025 r. (sygn. II FSK 788/23) sąd kasacyjny uchylił wyrok WSA w całości i oddalił skargę. NSA podzielając argumentację DKIS, wskazał, że art. 15 ust. 6 ustawy o CIT regulującej ograniczenia amortyzacji dla spółek nieruchomościowych ma zastosowanie niezależnie od metody amortyzacji. Aby spółka nieruchomościowa mogła dokonywać odpisów amortyzacyjnych musi je porównać do stosowanej przez siebie metody. W sytuacji, gdy odpisy stosowane były wyższe od tych ustalonych zgodnie z UoR, to spółka nieruchomościowa zobowiązana jest do ich obniżenia do takiej wartości hipotetycznej, jaką ustaliła zgodnie z przepisami o rachunkowości. NSA zgodził się z tym, że podatkowe odpisy amortyzacyjne ujmowane w KUP nie mogą być wyższe od odpisów dokonywanych na podstawie przepisów o rachunkowości. W uzasadnieniu wskazał jednak, że błędna jest argumentacja DKIS, zgodnie z którą brak dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów bilansowych skutkuje automatycznie brakiem prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych.
Podsumowanie
NSA podzielił zatem częściowo poglądy organu podatkowego. Od 1 stycznia 2022 r. ograniczenia w amortyzacji dla spółek nieruchomościowych obowiązują niezależnie od metody jej ustalania, a odpisy podatkowe nie mogą przekraczać wartości rachunkowych.
Sposób amortyzacji nieruchomości w przypadku spółek nieruchomościowych jest ważnym czynnikiem, znacząco wpływającym na jej działalność gospodarczą. Wyroki sądów administracyjnych są ważną wskazówką, jak prawidłowo je amortyzować. Jeśli mają Państwo wątpliwości w zakresie amortyzacji bądź zagadnienia związane ze spółkami nieruchomościowymi, zapraszamy do kontaktu. Nasi eksperci z chęcią pomogą w przebrnięciu przez zawiłe przepisy oraz pomogą w znalezieniu najkorzystniejszego rozwiązania podatkowego.
