Wprowadzenie fundacji rodzinnych do polskiego porządku prawnego przyniosło wiele pytań dotyczących zakresu ich działalności gospodarczej, zwłaszcza w kontekście nowoczesnych form lokowania kapitału, takich jak kryptowaluty. Obrót walutami wirtualnymi może przynosić wysokie zyski w krótkim czasie, co uczyniło go w ostatnich latach popularnym sposobem na dywersyfikację portfela inwestycyjnego. Niemniej jednak, czy obrót kryptowalutami mieści się w granicach dozwolonej działalności fundacji rodzinnej, zwolnionej z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych? Czy handel walutą wirtualną poprzez fundację rodzinną, jest korzystnym podatkowo rozwiązaniem?
Dozwolona działalność fundacji rodzinnej
Ustawa o fundacji rodzinnej[1] zawiera zamknięty katalog działalności gospodarczej, którą fundacja może prowadzić. Znalazły się w nim m.in. działania związane z nabywaniem i zbywaniem papierów wartościowych, instrumentów pochodnych oraz „praw o podobnym charakterze”. To właśnie sformułowanie „praw o podobnym charakterze” wzbudziło nadzieje podatników, że kryptowaluty mogą zostać uznane za takie prawa, co pozwoliłoby na objęcie dochodów z ich handlu zwolnieniem z CIT.
W jednej z wielu interpretacji indywidualnych, które zostały wydane w odniesieniu do wyżej wspomnianej kwestii, wnioskodawca argumentował, że skoro przychody z kryptowalut, papierów wartościowych i instrumentów pochodnych są zaliczane w ustawie o CIT do tego samego źródła przychodów – zysków kapitałowych – to kryptowaluty można uznać za prawo o podobnym charakterze.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z powyższym stanowiskiem. W interpretacji indywidualnej stwierdził, że kryptowaluty nie mają cech charakterystycznych dla instrumentów pochodnych ani nie mogą być uznane za prawa o podobnym charakterze do papierów wartościowych. Wskazał, że kryptowaluty są jedynie cyfrowym odwzorowaniem wartości, które m.in. nie stanowią ani instrumentu finansowego, ani prawnego środka płatniczego. Z tego powodu, obrót kryptowalutami nie mieści się w katalogu działalności dozwolonej dla fundacji rodzinnej (interpretacja indywidualna z 31 października 2023 r., znak: 0114-KDIP2-1.4010.426.2023.2.KS).
Taka interpretacja przepisów prowadzi do obowiązku opodatkowania dochodów uzyskanych w skutek obrotu kryptowalutami 25% podatkiem CIT, co czyni to rozwiązanie mało atrakcyjnym podatkowo.
Stanowisko sądów administracyjnych
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 22 lutego 2024 r. (sygn. I SA/Po 895/23), kryptowaluty nie mogą być uznane za prawa o podobnym charakterze do papierów wartościowych czy instrumentów pochodnych. Zamiast tego są one pewnego rodzaju elektroniczną formą płatności. Sąd podkreślił, że przepisy ustawy o fundacji rodzinnej nie obejmują obrotu kryptowalutami, co wyklucza możliwość uznania tej działalności za dozwoloną w ramach fundacji rodzinnej.
Treść uzasadnienia wspomnianego wyżej wyroku potwierdza prawidłowość wykładni przepisów stosowanej przez Dyrektora KIS w odniesieniu do kwestii handlu kryptowalutami przez fundację rodzinną.
Podsumowanie
Prowadzenie działalności związanej z handlem kryptowalutami przez fundację rodzinną generuje obowiązek opodatkowania uzyskiwanych w ten sposób dochodów 25% stawką podatku CIT. Dla porównania, w przypadku obrotu kryptowalutami przez spółkę kapitałową, dochód podlegałby opodatkowaniu według stawki 19%. Różnica ta pokazuje, że prowadzenie działalności związanej z handlem kryptowalutami przez fundację rodzinną nie jest korzystne podatkowo i nie powinno być rekomendowane jako optymalne rozwiązanie.
W przypadku pojawienia się pytań lub wątpliwości w kwestii opodatkowania działalności fundacji rodzinnej lub innych spraw związanych z fundacją, zapraszamy do kontaktu. Eksperci Nexia Advicero chętnie pomogą rozwiązać wątpliwości dotyczące prawidłowego rozliczenia działań podejmowanych przez fundację rodzinną.
[1] Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 326).
