11 sierpnia br. do Sejmu wpłynął projekt ustawy zgłoszony przez Prezydenta RP w ramach inicjatywy „Zero PIT” dla rodzin z dwojgiem lub większą liczbą dzieci. Oprócz proponowanych preferencji w podatku dochodowym od osób fizycznych, projekt zawiera również istotne zmiany w zakresie cen transferowych (TP) oraz kontroli podatkowych.
Bardziej szczegółowe raportowanie TPR
Projekt przewiduje uszczegółowienie składanych dotychczas formularzy TPR. Czeka nas zatem kolejna zmiana struktury formularza. Według projektu podatnicy będą zobowiązani do odrębnego wykazywania wartości poszczególnych kategorii transakcji wewnątrzgrupowych, tj.:
- transakcji usługowych (zakupowych), z wyłączeniem usług niematerialnych innych niż usługi o niskiej wartości dodanej, badawczo-rozwojowych, pośrednictwa i związanych z nieruchomościami;
- transakcji finansowych (zakupowych);
- transakcji dotyczących aktywów (obejmujących zakup, najem, dzierżawę lub leasing wartości niematerialnych);
- transakcji związanych z korzystaniem z wartościami niematerialnych i prawnych (WNiP).
Nowe wymogi mają zwiększyć czytelność danych raportowanych przez podatników oraz umożliwić skuteczniejszą ich analizę przez organy podatkowe. Należy również wspomnieć, że doprecyzowanie formularza TPR dotyczy transakcji pozostających w szczególnym kręgu zainteresowania organów podatkowych.
Obowiązkowe kontrole TP dla największych podatników
Kolejna istotna zmiana dotyczy wprowadzenia regularnych kontroli cen transferowych dla największych podmiotów gospodarczych.
Podatnicy CIT, których średnioroczne przychody za ostatnie trzy lata przekraczają 5 000 000 000 złotych, będą według projektu podlegali obowiązkowej kontroli celno-skarbowej w zakresie cen transferowych nie rzadziej niż raz na 3 lata.
Nowy obowiązek ma zapewnić systematyczną weryfikację polityki TP w największych grupach kapitałowych działających w Polsce.
Wyższe sankcje z Ordynacji podatkowej
Prezydencki projekt przewiduje również podwyższenie sankcji za nieprawidłowości stwierdzone w wyniku kontroli w zakresie cen transferowych (dodatkowe zobowiązanie podatkowe z Ordynacji podatkowej). Stawka dodatkowego zobowiązania podatkowego ma wzrosnąć według projektu z 10% do 20% w przypadku zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia straty. Należy pamiętać, że stawka ta może być podwojona lub potrojona w związku z czym maksymalna wysokości może sięgnąć 40% i 60%. To znaczące zaostrzenie polityki sankcyjnej, mające na celu zwiększenie prewencji oraz skuteczności egzekwowania przepisów podatkowych.
Roczna publikacja danych o cenach transferowych
Zgodnie z projektem, Minister Finansów będzie zobowiązany do publikowania – do 30 września każdego roku – zagregowanych danych z informacji o cenach transferowych (TPR) składanych przez podatników. Dane te obejmą m.in. liczbę przekazanych formularzy TPR oraz informacje o liczbie i charakterze przeprowadzonych kontroli w zakresie cen transferowych. Celem tej zmiany jest zwiększenie transparentności i umożliwienie oceny skuteczności działań kontrolnych w tym obszarze.
Uzasadnienie zmian
Autorzy projektu wskazują w uzasadnieniu, że zmiany te są odpowiedzią na zgłaszane postulaty przejrzystości systemu podatkowego oraz wzmocnienia nadzoru społecznego i kontroli obywatelskiej nad dużymi grupami kapitałowymi. W szczególności planowane zmiany mają zapobiegać nieuzasadnionym transferom dochodów z podmiotów polskich do powiązanych podmiotów zagranicznych. Z uzasadnienie wynika także, że jednym z głównych celów zmian w CIT jest ujawnienie wartości transferowanych z Polski dywidend, odsetek i wartości usług niematerialnych. Pomimo, że autorzy ustawy twierdzą, że zmiana ta nie wprowadza dodatkowych obowiązków administracyjnych bądź finansowych po stronie podatników to jednak wiąże się ona z większym nakładem pracy na przygotowanie dokumentacji cen transferowych, co w praktyce przełoży się również na koszty i czas podatników związane z jej przygotowaniem.
Podsumowanie
Projekt ustawy wprowadzający preferencje PIT dla rodzin wielodzietnych wiąże się jednocześnie z rozszerzeniem narzędzi fiskalnych państwa w obszarze cen transferowych i kontroli podatkowych – tym samym powodując większe obciążenia dla podatników CIT. Zmiany te wpisują się w szerszy trend zaostrzania nadzoru nad rozliczeniami wewnątrzgrupowymi i dążenia do zwiększenia wpływów budżetowych poprzez lepsze monitorowanie największych podatników. Nowelizacja, jeśli zostanie przyjęta w obecnym kształcie, wejdzie w życie z początkiem 2026 roku.