Wraz z nowelizacją ustawy o zmianie ustawy o CIT oraz ustawy o PIT z dnia 17 sierpnia 2023 r., od 1 stycznia 2024 r. wprowadzono mechanizm wsparcia sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w gminach o wysokim wskaźniku bezrobocia. Sektor MŚP obejmuje według różnych kryteriów ponad 90% przedsiębiorców działających w Polsce. Gminy, aby mogły zostać zakwalifikowane do tej preferencji, mają być także zakwalifikowane jako zmagające się z niskim dochodem w przeliczeniu na mieszkańca.
W art. 16j ustawy o CIT oraz w art. 22j ustawy o PIT dodano ustępy 7-13 regulujące preferencyjny sposób amortyzacji środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami. Muszą być one zaliczone do grupy 1 i 2 Klasyfikacji, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Przedsiębiorcy po spełnieniu określonych kryteriów mogą skorzystać ze skrócenia okresu amortyzacji budynków i budowli niemieszkalnych z 40 lat do lat 5 albo 10 – w zależności od stopy bezrobocia w gminie oraz jednoczesnego spełnienia kryterium niskiego dochodu przez gminę.
Warunki skorzystania z preferencji
Skrócenie okresu amortyzacji dochodzi do skutku poprzez zastosowanie indywidualnych stawek, gdy środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:
- od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji środka trwałego wyniesie minimum 10 lat,
- powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji środka trwałego wyniesie minimum 5 lat.
Spełnienie tych warunków ustala się na miesiąc, w którym wystąpiło jedno z następujących zdarzeń:
- uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę,
- upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo
- wydano zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu,
- środek trwały został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w przypadku gdy budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.
Jak ustalić kluczowe dla tej preferencji wskaźniki?
W ustępach 10-12 art. 16j ustawy o CIT oraz art. 22j ustawy o PIT zawarto techniczne kwestie związane z możliwością zakwalifikowania do tej preferencji.
- Przez przeciętną stopę bezrobocia w powiecie i przeciętną stopę bezrobocia w kraju rozumie się przeciętną stopę bezrobocia w powiecie (także mieście na prawach powiatu) i przeciętną stopę bezrobocia w kraju ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w roku bezpośrednio poprzedzającym rok.
- Zaś za indywidualny wskaźnik zamożności gminy lub miasta na prawach powiatu i wskaźnik zamożności wszystkich gmin lub miast na prawach powiatu, rozumie się odpowiednio wskaźniki stanowiące podstawę do wyliczenia kwot potrzeb wyrównawczych na rok bezpośrednio poprzedzający rok.
- Minister finansów, w terminie do dnia 31 grudnia każdego roku, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wartości tych wskaźników.
Praktyczny przykład
Na podstawie obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 25 września 2024 r., przeciętna stopa bezrobocia w kraju na dzień 30 czerwca 2024 r. wyniosła 4,9%. W powiecie X (województwo Y) stopa bezrobocia na ten sam dzień wyniosła 14,5%. Znacząco wskaźnik ten przekracza średnią krajową, co kwalifikuje gminy z tego obszaru do skorzystania z szybszej amortyzacji. Przedsiębiorca który nabył w styczniu 2025 r. halę produkcyjną w miejscowości Z na terenie powiatu X i wprowadził ją do ewidencji środków trwałych po raz pierwszy, może skrócić okres amortyzacji z 40 lat do nawet 5 lat.
Pomoc publiczna
Należy jednocześnie pamiętać, że zgodnie z art. 16j ust. 13 ustawy o CIT oraz art. 22j ustawy o PIT preferencyjny okres amortyzacji stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w aktach prawa unijnego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Nowelizacja ta jest szansą na impuls rozwojowy w mniej rozwiniętych częściach Polski.
Wprowadzona preferencja może skutkować większym zainteresowaniem inwestorów w zakresie prowadzania działalności gospodarczej w takich regionach Polski.
W razie wątpliwości związanych z tą nową preferencją, zapraszamy do kontaktu z ekspertami Nexia Advicero.
