Jedną z zalet podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: „KPiR”) jest związana z nią uproszczona ewidencja zdarzeń gospodarczych. Może ona jednak nie być wystarczająca dla korzystania z oferowanych przez państwo preferencji podatkowych. Są one bowiem obwarowane szeregami wymagań, których spełnienie jest konieczne, by miały one zastosowanie dla danego podatnika. Wśród nich są również wymogi dotyczące prowadzenia odpowiedniej ewidencji. W niniejszym artykule przyjrzymy się kilku najbardziej popularnym preferencjom podatkowym dla przedsiębiorców, pod kątem możliwości korzystania z KPiR.
Ulga B+R
Obowiązująca od 2016 r. ulga na działalność badawczo-rozwojową (dalej: „ulga B+R”) w podstawowej wersji pozwala na „podwójne” odliczenie 100% kosztów kwalifikowanych – najpierw przez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu (dalej: „KUP”), a następnie odpisanie od podstawy opodatkowania tych samych wydatków. W przypadku niektórych specyficznych wydatków, możliwe są odliczenia sięgające nawet 200%.
Aby skorzystać z tej ulgi, koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową muszą być wyodrębnione w prowadzonej przez podatnika ewidencji.
Podmioty stosujące KPiR oprócz przypisania kosztów kwalifikowanych zgodnie z kwalifikacją do kolumn 12 lub 13 powinny przypisać je do kolumny 16 wbudowanej we wzór KPiR stanowiący załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Ważne jest przy tym załączenie opisu, który pozwoli na potwierdzenie prawidłowości zaliczenia danego wydatku do kosztów kwalifikowanych. Warto mieć na uwadze to, że wartości zawarte w kolumnie 16 nie zmniejszają podstawy do pobrania zaliczek na podatek dochodowy. Brane są pod uwagę dopiero w rozliczeniu rocznym.
Ulga IP Box
Ulga IP Box polega na stosowaniu preferencyjnej stawki opodatkowania niektórych dochodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Wynosi ona 5% zamiast 19% podatku liniowego PIT, 12/32% na zasadach ogólnych PIT albo 9/19% CIT. Jednak by móc skorzystać z tej preferencji, podatnik musi spełnić kilka warunków, w tym prowadzić odrębną ewidencję zdarzeń gospodarczych obejmującą wszystkie operacje finansowe związane z dochodami z kwalifikowanych IP.
Co istotne w przypadku podmiotów, które prowadzą działalność w zakresie więcej niż jednego kwalifikowanego IP, konieczne jest wydzielenie w ewidencji każdego projektu. Należy w niej zawrzeć opis danego projektu, czas jego trwania i wykaz pracujących nad nim osób z wyszczególnieniem stworzonych przez nie prac. Taka ewidencja powinna przedstawiać zsumowane wartości przypisanych do danego kwalifikowanego IP przychodów, kosztów, dochodów i strat uzyskanych/poniesionych w danym okresie.
W przypadku prowadzenia KPiR należy wyszczególnić w niej transakcje związane z ulgą IP Box w postaci dodatkowego arkusza kalkulacyjnego, a nie w głównej ewidencji jak w przypadku ulgi B+R. Wskazane wyżej wartości powinny być wykazywane w wartościach narastających. Sama ewidencja powinna być na tyle szczegółowa, by umożliwiać wyróżnienie zdarzeń dotyczących kwalifikowanego IP, do którego zastosowanie ma stawka 5%, i tym samym prawidłowe określenie podstawy opodatkowania. Konieczne jest zatem wprowadzenie dodatkowej ewidencji specjalnie na rzecz korzystania z ulgi IP Box.
Polska Strefa Inwestycji
Innym pomysłem na pobudzenie wzrostu gospodarczego, oferowanym przez fiskusa podatnikom jest Polska Strefa Inwestycji (dalej: „PSI”). W jej przypadku wsparcie polega na zwolnieniu z podatku dochodowego przychodów uzyskanych przez przedsiębiorców. Wysokość zwolnienia uzależniona jest od regionu, w którym prowadzona jest działalność i wielkości przedsiębiorcy. Jednak w tym wypadku preferencja udzielona jest na podstawie uprzedniego spełnienia warunków. Istotna jest kwestia wprowadzenia środków trwałych do ewidencji. Przy uzyskaniu wsparcia strefowego podatnik może jednak wstecznie obniżyć stawki amortyzacji.
Kwestią sporną jest podstawa opodatkowania korzystająca ze zwolnienia. W świetle wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, zwolnienie obejmuje dochód całego zakładu. Jednak w Interpretacji Ogólnej z dnia 25 października 2019 r. nr DD5.8201.10.2019 (Dz.U. poz. 18) minister finansów, inwestycji i rozwoju wskazał, że zwolnienie powinno mieć zastosowanie tylko do dochodu związanego z inwestycją, dzięki której przedsiębiorca otrzymał prawo do korzystania z niego. W świetle powyższych rozbieżności zalecane jest wyodrębnienie przychodów i kosztów związanych z działalnością strefową, mieszaną i pozastrefową. Brakuje jednak w tym zakresie konkretnych regulacji, a prowadzenie dodatkowej ewidencji tylko pod działalność strefową może być mniej korzystne niż zmiana sposobu prowadzenia ewidencji na księgi rachunkowe.
Pozostałe preferencje
Warte wspomnienia są również mniej znane ulgi:
- na robotyzację – odliczenie dodatkowych 50% KUP związanych z robotyzacją,
- na prototyp – rozliczenie dodatkowych 30% KUP związanych z opracowywaniem prototypów nowych produktów,
- na ekspansję – rozliczenie dodatkowych KUP dotyczących zwiększania przychodów ze sprzedaży produktów,
- na innowacyjnych pracowników – pomniejszenie zaliczek na PIT pracowników zaangażowanych w co najmniej 50% w działalność B+R.
Każde z powyższych rozwiązań pozwala na dodatkowe odliczenie lub zmniejszenie kosztów związanych z konkretnymi działaniami podejmowanymi przez podatnika. Dlatego też przy ujmowaniu związanych z nimi zdarzeń w KPiR właściwe wydaje się ich wyszczególnienie, które pozwoli na stosowne udokumentowanie prawa do korzystania z danej ulgi.
Podsumowanie
Wybór preferencji podatkowej ma zatem wpływ nie tylko na rozliczenia podatnika z urzędem skarbowym, ale również na jego obowiązki sprawozdawcze, w tym KPiR. W zależności od tego, z jakiej ulgi korzysta, może mieć obowiązek wskazywania pozycji w kolejnych kolumnach lub wprowadzenia zupełnie nowej odrębnej ewidencji. Specjaliści Nexia Advicero oferują wsparcie w zakresie analizy sytuacji przedsiębiorcy, potwierdzenia prawa do korzystania z ulg oraz dostosowania prowadzonej ewidencji do wymogów z tym związanych. Zapraszamy do kontaktu.
