Dyrektywa DAC 7 (Directive on Administrative Cooperation) została wprowadzona na poziomie Unii Europejskiej jako kolejny krok w walce z unikaniem opodatkowania i zwiększeniem przejrzystości na rynku cyfrowym. Dyrektywa ta rozszerza zakres automatycznej wymiany informacji podatkowych między państwami członkowskimi UE, nakładając obowiązki raportowania na cyfrowe platformy pośredniczące w sprzedaży towarów i usług. Celem jest zmniejszenie szarej strefy oraz zapobieganie ukrywaniu dochodów przez użytkowników tych platform.
Zakres zastosowania dyrektywy DAC 7
Obowiązki wynikające z DAC 7 mają na celu objęcie szerokiego spektrum działalności platform cyfrowych. W szczególności dotyczy to:
- Platform e-commerce, takich jak portale aukcyjne, gdzie użytkownicy mogą sprzedawać towary.
- Usług krótkoterminowego wynajmu nieruchomości, w tym platform pośredniczących w wynajmie mieszkań i domów wakacyjnych.
- Usług osobistych i freelancingu, obejmujących np. usługi graficzne, konsultingowe czy korepetycje online.
- Platform pośredniczących w wynajmie środków transportu, takich jak wynajem samochodów, rowerów czy skuterów.
Obowiązki raportowe DAC 7 obejmują:
- Cyfrowe platformy działające na rynku UE – muszą one wdrożyć procedury identyfikacji i raportowania dochodów użytkowników, które mogą podlegać opodatkowaniu.
- Transakcje użytkowników osiągających dochody – operatorzy platform są zobowiązani do monitorowania i przekazywania danych o przychodach swoich użytkowników.
- Wymiana informacji między państwami członkowskimi UE – wszystkie kraje członkowskie mają obowiązek przekazywać sobie wzajemnie informacje zgromadzone przez platformy, co ma na celu zapobieganie uchylaniu się od opodatkowania w innych jurysdykcjach.
Sankcje za naruszenie obowiązków raportowych DAC 7
W Polsce brak wywiązania się z obowiązków DAC 7 może skutkować sankcjami karnoskarbowymi. Za pierwszy rok wdrażania przepisów (2023), ze względu na nowość obowiązku, stosuje się łagodniejsze podejście do kar, jednak w przyszłości kary za poważne i powtarzające się naruszenia mogą być wysokie.
Kodeks karny skarbowy (KKS) – art. 80cb i sankcje do 180 stawek dziennych
Nowy przepis art. 80cb KKS bezpośrednio penalizuje niedopełnienie obowiązków raportowania nałożonych przez DAC 7. Oznacza to, że osoba działająca w imieniu lub interesie operatora platformy, która wbrew przepisom nie dopełni któregokolwiek z obowiązków wymienionych w art. 80cb § 1 KKS, może zostać ukarana karą grzywny w wysokości do 180 stawek dziennych tj. nawet do 10.319.760 zł.
Obowiązki te obejmują m.in.:
- stosowanie procedur należytej staranności i gromadzenie wymaganej dokumentacji,
- przekazywanie informacji o sprzedawcach do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej,
- dokonanie jednorazowej rejestracji w Polsce, jeśli operator spoza UE nie dokonał jej w innym państwie członkowskim,
- usunięcie nieprawidłowości wykazanych podczas kontroli.
Wypadek mniejszej wagi – wykroczenie skarbowe
Przepis art. 80cb § 2 KKS przewiduje łagodniejszą kwalifikację czynu w sytuacji tzw. „wypadku mniejszej wagi”, gdzie sankcja ogranicza się do grzywny za wykroczenie skarbowe.
- Grzywna minimalna: 430 zł,
- Grzywna maksymalna: 86 000 zł.
Wypadek mniejszej wagi to czyn zabroniony, który ze względu na szczególne okoliczności charakteryzuje się niskim stopniem społecznej szkodliwości, np. uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia
Rok 2023 jako „okres ochronny”
Przepisy DAC7 zostały formalnie wdrożone w Polsce we wrześniu 2023 roku, co spowodowało, że operatorzy platform cyfrowych mieli bardzo ograniczony czas na dostosowanie swoich systemów do nowych wymogów raportowych. W praktyce oznacza to, że przez większość 2023 roku platformy nie miały prawnych podstaw do zbierania wymaganych danych, co utrudniło pełne spełnienie obowiązków raportowania za ten rok.
Stanowisko Ministerstwa Finansów wskazywało na elastyczne podejście w pierwszym roku wdrażania przepisów. Resort finansów zapowiedział, że sankcje karno-skarbowe za niedopełnienie obowiązków raportowych za 2023 rok nie będą stosowane, jeśli operatorzy platform wykażą należyte starania w zakresie zbierania danych, mimo braku odpowiednich podstaw prawnych na początku roku. Operatorzy muszą jednak udowodnić, że podejmowali próby pozyskania informacji, a ich brak wynikał z opóźnień legislacyjnych, a nie z ich własnych zaniedbań
Polskie organy podatkowe przyjęły, że w pierwszym roku stosowania przepisów DAC 7, tj. w 2023 roku, nie będzie stosowana odpowiedzialność karno-skarbowa wobec osób, które nie dopełnią obowiązków z art. 80cb KKS. Decyzja ta ma na celu umożliwienie podmiotom dostosowania się do nowych wymagań raportowych. Należy jednak pamiętać, że po zakończeniu roku 2023 organy skarbowe mogą zmienić swoje podejście, wprowadzając bardziej rygorystyczne sankcje za niedopełnienie obowiązków.
Przepisy DAC 7 nakładają na operatorów platform cyfrowych nowe obowiązki, a ich niedopełnienie może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Chociaż za rok 2023 przewidziano „okres ochronny” bez odpowiedzialności karno-skarbowej, od 2024 roku organy skarbowe zaostrzyły podejście i mogą nakładać dotkliwe sankcje.