CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) to mechanizm wprowadzony przez Unię Europejską w ramach polityki klimatycznej. Jego celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w Europie. CBAM nakłada opłaty na importowane towary, których produkcja wiąże się z wysoką emisją CO2, z krajów o mniej restrykcyjnych przepisach dotyczących emisji gazów cieplarnianych. Odkąd obowiązuje konieczność raportowania emisji wbudowanych, mieliśmy już 3 kwartały, za które należało złożyć sprawozdanie CBAM. Dużym ułatwieniem była możliwość korzystania z wartości domyślnych Komisji Europejskiej dot. emisji wbudowanych. Od lipca 2024 r. konieczne będzie raportowanie według wartości rzeczywistych. Szczegóły przedstawiamy poniżej.
Okres przejściowy
Obecnie obowiązuje okres przejściowy trwający od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r. W tym czasie przedsiębiorstwa mają możliwość ułożenia procesu CBAM oraz przygotowania się do pełnego zakresu obowiązków. Import takich produktów jak cement, żeliwo i stal, aluminium, nawozy, wodór oraz energia elektryczna podlegają raportowaniu kwartalnemu od 1 października 2023 r.
W okresie przejściowym importerzy lub pośredni przedstawiciele celni obowiązani są składać kwartalne sprawozdania obejmujące dane o towarach przywiezionych w danym kwartale, które obejmuje CBAM. W okresie przejściowym importerzy nie uiszczają opłat z tytułu importu tych towarów.
31 lipca 2024 r. – ważny termin w CBAM
31 lipca 2024 r. upłynął termin:
- na złożenie trzeciego kwartalnego sprawozdania CBAM dotyczącego emisji CO2 związanych z produkcją towarów,
- na modyfikację pierwszego i drugiego sprawozdania CBAM
(zgodnie z przepisami zgłaszający ma możliwość modyfikowania sprawozdania w terminie dwóch miesięcy od zakończenia odpowiedniego kwartału sprawozdawczego. W odniesieniu do pierwszych dwóch okresów termin ten został jednak przedłużony i zgłaszający może korygować sprawozdania za pierwsze dwa okresy sprawozdawcze).
Zmiany w raportowaniu od 31 lipca 2024 r. i co dalej?
Do 31 lipca 2024 r. możliwe było złożenie sprawozdania z wykorzystaniem domyślnych wartości KE dotyczących emisji wbudowanych. Po tej dacie korzystanie z wartości domyślnych nie będzie już możliwe, w związku z czym importerzy będą zmuszeni zebrać dane rzeczywiste, aby prawidłowo zaraportować emisje wbudowane.
Komisja Europejska zapowiada zmiany w regulacjach dotyczących CBAM. Na webinarze Komisji Europejskiej, który odbył się w czerwcu 2024 r., wskazano, że planowane jest m.in. poszerzenie katalogu produktów podlegających obowiązkowi CBAM, zmiany w metodologii CBAM do obliczania wbudowanych emisji po okresie przejściowym. Czekamy zatem na dalsze informacje w tym zakresie.
Podsumowanie
CBAM to istotny krok w walce z globalnym ociepleniem, ale także wyzwanie dla wielu firm. Raportowanie na podstawie danych rzeczywistych z pewnością będzie powodowało liczne wątpliwości oraz będzie wymagało większego nakładu pracy. Należy jednak pamiętać, że niezłożenie wymaganych raportów CBAM może skutkować nałożeniem wysokich kar finansowych. Ponadto, brak zgodności z przepisami może wpłynąć również na postrzeganie firmy przez klientów i partnerów biznesowych, prowadząc do utraty zaufania i reputacji na rynku. Dlatego tak ważne jest, aby firmy traktowały obowiązki CBAM poważnie i odpowiednio wcześniej przygotowały się do raportowania.
Jeżeli nie są Państwo pewni czy podlegają pod obowiązki CBAM, zapraszamy do kontaktu.